(1)-على همان مرد بزرگوارى است كه هرگز با معاويه مماشات نكرد و حاضر نشد كه او براى مدت كوتاهى در مقام و منصب خود بماند و با عزم راسخ فرمان عزل او را صادر كرد،مى‌دانست عقب زدن مردى مانند معاويه براى او گران تمام مى‌شود.
روى اين ملاحظات بايد گفت:على از روى حقيقت سر در برابر قرآن فرود آورده و به اعجاز قرآن ايمان راسخ داشته و جز آن محرك ديگرى نداشت.

قسنت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم و تشخيص خودم عمل كنم»عبد الرحمان رو به عثمان كرد و به او گفت:با تو بيعت مى‌كنم مشروط به اين كه به كتاب خدا و سنت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم و سيرهء شيخين عمل كنى،اين جمله را سه بار تكرار كرد.عثمان در هر سه مرتبه به عبد الرحمان پاسخ مثبت داد،در اين موقع عبد الرحمان دست عثمان را به عنوان خلافت فشرد.
راستى اگر خلافت هدف على عليه السّلام بود،اگر على عليه السّلام خواهان زعامت و خلافت بود در همان بار نخستين موافقت خود را با پيشنهاد فرزند عوف اعلام مى‌كرد.
ولى،خلافت براى فرزند ابو طالب هدف نبود بلكه وسيله بود كه حق را زنده كند و عدل الهى را در اجتماع گسترش دهد و بدعت‌ها را از بين ببرد و اين مقصد عالى فقط در پيروى از كتاب خدا و روش پيامبر اسلام صلى اللّه عليه و آله و سلم صورت مى‌پذيرفت نه در پيروى از سنت شيخين.و نيز على عليه السّلام از آن افرادى نبود كه پيمانى ببندد سپس پيمان خود را بشكند.
براى توضيح و تحقيق بيشتر به كتاب الامامة و السياسة،ج 1،ص 25 و تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 152 و شرح ابن ابى الحديد،1،ص 188 مراجعه بفرماييد.
(مترجم)