فراموشى سپاريم و اينكه پدر، مادر، خويشان و برادران مؤمن را هنگام دعا ياد كنيم و... دها رسم و آيين ديگر.

رسول گرامى، با الهام از قرآن نيايشهايى را با مضامين عالى ساخت و خاندانش نيز در همان راه رفتند آنچنانكه سراسر جهان را از نيايشهايى شگفت و زيبا- كه حاوى مجموعه‌اى از معارف الهى است- پر كردند. دعاهاى آنان با شناخت خدا، شناخت نامهاى نيك او (اسماء حسنى)، راههاى توسّل به او و روشهاى توبه آغاز مى‌شود و با صفات پيامبرانش ادامه مى‌يابد و با تثبيت و جايگزين كردن صفات مكتبى در انسان مسلمان پايان مى‌گيرد.

آنچه مايه تأسّف است اين مى‌باشد كه ما با همه نيازى كه داريم پيوسته از گنجينه دعاهاى به جا مانده از معصومين عليهم السلام دور بوده‌ايم و در همين حال، هدايت، حكمت و نصيحت را از ميراث يونان، ايران باستان و مرتاضان هند مى‌جوييم، حال آنكه از ميراث پيامبر و خاندانش چيزى نزد ماست كه حاجات ما را بر آورده و نياز ما را پاسخ مى‌گويد. اين مسئله به دو چيز باز مى‌گردد:

1- چه بسيارند دانشمندانى كه سرگرم تحقيق در قسمتهاى گوناگون فقه و مقدّمات آن از قبيل: صرف، نحو، لغت، معانى، بيان و اصول هستند و فقط اندكى از آنان حقّ دعا را ادا كرده‌اند. شايد بدين سبب باشد كه معتقدند نياز به فقه از نيازى كه به دعا وجود دارد بيشتر است.

در حالى كه دعاو پيش از آن قرآن و احاديث اخلاقى و مواعظ، بيشتر سزاوار كوشش و تحقيق‌اند، زيرا كه اينها اصول علم و قواعد معرفت و شناخت را به دست مى‌دهند، ولى فقه با همه اهمّيّتى كه دارد فقط بخشى از مجموعه رسالتهاى الهى است، امّا مهمترين چيز اصلاح عقايد مردم، شناساندن حقيقت دنيا به آنان، ايّام اللَّه را به ياد آنان آوردن، ايشان را از آخرت بيم دادن و به بهشت و پاكسازى نفس ترغيب كردن، منظّم كردن جمله پيوندهاى آنان با آفريدگار، با ديگر مردم و با آفريدگان است. به سبب كم شمار بودن كسانى كه در دعا تحقيق و جستجو مى‌كنند، كمبودى بزرگ از جهت تنظيم متون و تأليف كتابهاى گوناگونى كه نيازهاى مردم با آنها برآورده شود، به وجود آمده است و مى‌دانيم كه مردم از جهت مراتب تعبّد متفاوت‌اند، عدّه‌اى راز و نيازى‌