ممكن است اين دفاع در راه خدا باشد (اگر دفاع از مستضعفين بر آن صدق مى‌كند) يا در راه طاغوت. مانند اين كه در راه نژادپرستى و خودخواهى و استكبار باشد.

به عنوان مثال جامعه نازى در آلمان بيش از ده ميليون نفر در راه رؤياهاى نژادپرستانه و توسعه‌طلبانه خود قربانى كرده است. يا جامعه صهيونيستى كه جامعه‌اى است جنگى. در آن بودجه جنگ بيش از هر بودجه ديگرى مى‌باشد. دراين جامعه هر انسانى رزمنده‌اى در راه جامعه‌اش مى‌باشد؛ امّا آيا اين نبرد، در راه خداست يا در راه طاغوت؟!

آيا هر جنگى، جهاد مى‌باشد؟

صرف جنگيدن و نبرد كردن به معناى انجام يك عمل قانونى و مشروع نيست. همانگونه كه خداوند متعال مى‌فرمايد: (الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ) [1] «كسانى كه ايمان دارند، در راه خدا پيكار مى‌كنند؛ و آنها كه كافرند، در راه طاغوت.» طبق آيه، هر دو گروه نبرد مى‌كنند و دراين راه قربانى مى‌دهند. ولى يكى در راه خدا مى‌جنگد و ديگرى در راه طاغوت.

حال اينكه چگونه مى‌توانيم نبرد حق را از نبرد باطل تشخيص دهيم؟

پاسخ: هدف همان وسيله تشخيص مى‌باشد. اگر هدف تنها به‌