توطئه بنى اميّه‌

اگرچه موازنه قدرت در اواخر روزگار خلافت عمر، به نفع جناح اوّل پيش مى‌رفت امّا اين امر در زمان خليفه سوّم با ركود مواجه شد. چراكه پس از موفقيّت خط امويّون و رسيدن آنان به قدرت، اينك مصلحت حزب اموى مدّنظر بود. پس از آنكه يكى از افراد بنى اميّه به خلافت رسيد، آنها تلاش كردند نقش خود را در ترور عمر پنهان كنند و تنها كسانى را به جرم قتل عمر بكشند كه به حزب و به خط آنان بستگى ندارند!

بدين ترتيب دستيابى بنى اميّه به قدرت در روزگار عثمان، امرى بيرون از منطق رويدادهاى آن زمان نبود. ستاره‌اقبال خليفه‌سوّم براى‌آنان نيز بخت بلندى به همراه داشت. شايد سوّمين شرطى كه عبدالرحمن بن عوف به امام عليه السلام پيشنهاد كرد و آن‌حضرت آن را نپذيرفت و عثمان بدان شرط گردن نهاد، همان ابقاى امتيازات بنى اميّه و از جمله ابقاى معاويه بر ولايت شام بود. خليفه دوّم به هنگام مرگ به عثمان گفت: بر فرض كه من خلافت را به تو سپردم، قريش را مى‌بينم كه به خاطر هوادارى از تو