امام چگونه خواستار حقّ خود شد

؟ على عليه السلام نخواست شمشير بردارد و حقّ خويش را برگرداند. كسانى كه در تاريخ زندگى آن‌حضرت پژوهش كرده‌اند، درمى‌يابند كه امام به دو دليل دست به شمشير نبرد:

نخست: آنكه آن‌حضرت در ياران خود آمادگى لازم براى چنين كارى نمى‌يافت. زيرا آنان چنين اقدامى را نوعى ماجراجويى تلقى مى‌كردند.

دوّم: آنكه آن‌حضرت بيم آن داشت كه كسانى كه هنوز پرتو ايمان در دلهايشان نفوذ نكرده بود از اسلام رويگردان شوند و به راه ارتداد گام نهند.

على عليه السلام خود در مناسبتهاى مختلف به همين دو عامل اشاره كرده است.

از جمله در حديث مفصلى كه بعداً آن را ياد خواهيم كرد، مى‌فرمايد: پس به رسول خدا صلى الله عليه و آله عرض كردم اگر خلافت را از من بگيرند، بايد چه كنم؟ فرمود:

«اگر يارانى يافتى به سوى آنان بشتاب و با ايشان جهاد كن وگرنه اقدامى مكن و خونت را پاس دار تا درحالى كه مظلوم واقع شده‌اى، به من ملحق گردى». [1]

همچنين آن‌حضرت در مناسبت ديگرى كه عموماً موضع خود را در قبال قدرت، پس از بيعت با عثمان شرح مى‌دهد، مى‌فرمايد: