به عنوان عملّيات احتياطآميز براى آينده و دگرگونيهائى كه بر آن حاكم بود و نيز به عنوان روشى در پرورش مردم براى آموزش حقايق بزرگترى كه قلب اكثر آنان تاب تحمّل سنگينى آن را نداشت.

آنچه در سطور بعد نقل مى‌كنيم پاره‌اى از حقايق مربوط به زندگى امام عسكرى است كه البته بايد با شناخت خود از سيره ديگر ائمه عليهم السلام آن را كامل كنيم.

امام عسكرى و تقيّه شديد

از آنجا كه امام براى غيبت كبرى زمينه سازى مى‌كرد و يكى از ويژگيهاى عصر غيبت تقيّه است، زندگى او حتّى بيشتر از ديگر امامان به شديدترين حالات پنهانكارى متمايز شده است. ماجراهاى زير مى‌توانند گوشه‌اى از حالات تقيّه را در دوران امام بازگو كنند:

الف‌ داوود بن اسود گويد: سرورم (امام عسكرى عليه السلام) مرا فرا خواند و چوبى كه گويا پايه درى بود، گرد و دراز به اندازه كف دست، به من داد و فرمود: اين چوب را به عمرى (يكى از نمايندگان مقرب آن حضرت) برسان.

به راه افتادم. در خيابانى با يك سقّاء كه استرى داشت رو به رو گشتم. استر راه مرا سدّ كرده بود. سقّاء بانگ زد كه راه را باز بگذار. من همان تكه چوب را بالا بردم و بر استر زدم، چوب شكست. به قسمت شكستگى چون نگاه كردم، چشمم به نامه‌هايى كه در آن تعبيه شده بود، افتاد. شتابان چوب را در آستينم نهان كردم. سقّاء شروع به داد و فرياد كرد و به من و سرورم دشنام داد. [1]

امام از شيوه پنهانكارى اينگونه و با اين سطح عالى، حتّى براى رساندن‌