علم الهام‌

اگر علم نورى باشد كه خداوند آن را در قلب هر كس خواهد بيفكند پس كدام مانع مى‌تواند از افكندن نور علم در قلب اولياى خداوند جلوگيرى كند؟

بنابر اين يكى از سر چشمه‌هاى علم ائمه عليهم السلام، الهام است. اين الهام همواره با سكينه و آرامش همراه است و به ائمه اطمينان مى‌دهد كه اين علم از جانب خداوند است. همين نكته در حديثى از امام صادق روايت شده است.

آن‌حضرت مى‌فرمايد:

«علم ما غابر و مزبور و نكث در قلب و نقر در گوشهاست. امّا غابر آن است كه علم ما پيشى گرفته و مزبور آن است كه بر ما مى‌آيد و نكث در قلوب الهام، و نقر در گوشها از فرشته است».

زراره نيز همانند اين حديث را نقل كرده و افزوده است:

گفتم: وقتى كه شخص ديده نمى‌شود از كجا پى مى‌برد كه آن از فرشته است و نمى‌ترسد كه از شيطان باشد؟

امام صادق فرمود:

«بروى آرامش افكنده مى‌شود و او مى‌داند كه اين الهام از فرشته است و اگر از شيطان بود بروى ترس و اضطراب مستولى مى‌شد و اگر شيطان به مقابله او در آيد، نمى‌تواند جلوى آن «آرامش» را بگيرد». [1]

علم و دانش امام باقر همچون ساير ائمه عليهم السلام از اين سر چشمه‌ها نشأت‌