اسم الکتاب : مبانى تشريع اسلامى(3) المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 65
مشخّصى به پيش مىراند، پس گرايش حركتى است كه گاهى جانمايه آن ارزش
و گاهى انگيزهاى ديگر است.
(هولندر) تفاوت ميان ارزش و گرايش را در چيزى مىداند كه به نمادهاى
خارجى برمىگردد، و آن به خاطر همان تفاوت اساسىاى كه پيشتر توضيح داديم مىباشد،
و در نقاط زير خلاصه مىشود:
اوّل- ارزش، عامل اساسى تشكيل دهنده گرايشها، و جلوهگر
مجموعهاى از گرايشهاست.
دوم- گرايشها دگرگونپذيرتر از ارزشها هستند، چرا كه
ارزشها از ثبات نسبىاى برخورد دارند.
سوم- گاهى يك ارزش، گرايشهاى گوناگون را مىنماياند،
براى مثال: ارزش كار گاهى به معناى رقابت است و گاهى به معناى هميارى.
تفاوت اخير به نظر مهم مىرسد. ارزش از نگاه درونمايه، ممكن است
گرايش مشخّصى را موجب نشود، بلكه در چارچوب گرايش قالب مىپذيرد كه آن نيز نسبت به
افراد بر حسب تفسير هر يك از ارزش و مشخص شدن مصداق از سوى او كه بايد ارزش در آن
تجسّم يابد تفاوت مىيابد [1].
«ميلتون روكيش/Maleton Rokeach » تفاوتهاى ميان گرايش و ارزش را اين چنين بيان مىدارد:
اوّل- گرايش مجموعهاى از ارزشها در يك موضوع است.
دوم- ارزش بر پديدهها و ايستارها محوريت دارد، در
حالى كه گرايش بر يك ايستار و يا موضوع مشخّص محوريت مىيابد.
سوم- ارزش، سنجه است در حالى كه گرايش، چنين نيست.
گرايش حركت است در حالى كه ارزش، سنجه حركت به شمار مىآيد.
چهارم- شمار ارزشها كمتر از شمار گرايشهاست، زيرا
خاستگاه ارزشها عقايد