responsiveMenu
صيغة PDF شهادة الفهرست
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
اسم الکتاب : مبانى تشريع اسلامى(3) المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى    الجزء : 1  صفحة : 344

طرفين جايز مى‌شمرد. قرآن كريم مى‌فرمايد:

... لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِنْكُمْ ... [1].

«... اموال يكديگر را بباطل (و از طريق نامشروع) نخوريد، مگر آنكه تجارتى باشد كه هر دو طرف بدان رضايت داده باشيد ...»

3- مشروعيت عدالت؛ برخاسته از درون خود عدالت است و عدالت- چنانكه هنگام بحث پيرامون امنيّت، گفتيم- هدف استقرار و ثبات و حتّى هدف زندگى است و «ارزش» عدالت نقشى بنيادين در استقرار و ثبات دارد، زيرا فطرت انسان او را به مبارزه براى به دست آوردن حقّش فرا مى‌خواند، پس اگر حقّش بدو داده شد آرام مى‌گيرد و الّا بر سر خشم مى‌آيد و امنيّت را بر هم مى‌زند.

حتّى پيشرفت هنگامى حاصل مى‌شود كه فرد احساس كند تلاشش تباه نمى‌گردد، امّا اگر دريابد كه كوشش او به سرقت مى‌رود ديگر چرا بكوشد و حتّى ممكن است به اين نتيجه برسد كه نزديكترين راه براى رسيدن به خواستهايش، دزديدن تلاش ديگران و بهره‌ورى از آنهاست، از اين رو فايده حقوق آن است كه هر انسانى به نتايج تلاشش آگاهى مى‌يابد و حدود عملكرد ديگران نسبت به خود را درمى‌يابد.

«باتيفول» چگونگى سرقت تلاش ديگران را توصيف مى‌كند و مى‌گويد: چنين رفتارى به حقارت شخصى منجرّ مى‌شود كه تلاشش دزديده شده، اين خلل در توازن به وضعيّتِ نابسامان در زندگى اجتماعى منجر مى‌شود. [2]

چكيده سخن، آنكه اگر چه عدالت ارزشى است كه نشانه‌هاى آن آشكار نيست، ليكن هيچ‌كس دراين ترديد ندارد كه مهمترين ارزش انسانى است و اگر اختلافى در عدالت ديده مى‌شود از دوروست:

1- به سبب اختلاف شرايط، زيرا عدالت در همه زمانها و مكانها يك شكل ندارد و از همين رو ارزشى كلّى گرديده است كه قانونگذار يا قاضى براى صادر كردن حكم و يا اجراى آن، انديشه‌هاى مثبت را از آن الهام مى‌گيرد.


[1] - سوره نساء، آيه 29.

[2] - فلسفة القانون، ص 96.

اسم الکتاب : مبانى تشريع اسلامى(3) المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى    الجزء : 1  صفحة : 344
   ««الصفحة الأولى    «الصفحة السابقة
   الجزء :
الصفحة التالیة»    الصفحة الأخيرة»»   
   ««اول    «قبلی
   الجزء :
بعدی»    آخر»»   
صيغة PDF شهادة الفهرست