به چهار قسمت تقسيم كرده‌ايم. هريك از آنها چند جلد از اين مجموعه را به خود اختصاص مى‌دهد، فلسفه اين تقسيم بندى اين است كه بشر نيازمند هدايتى پس از گمراهى است و نيز نيازمند رستگارى و سعادت است تا به نگونبختى گرفتار نيايد، ارزشهاى ايمانى گاهى با ابزار هدايت (همچون استماع، تذكّر، خردورزى و پيروى) در پيوند است، و گاهى با ابزار رستگارى (همچون راستى، وفادارى، دادگرى، و نيكوكارى) ارتباط دارد.

امّا ضدّ ارزشها كه بايد از آنها اجتناب ورزيم نيز گاهى ضد ابزار هدايت هستند (مثل اعراض، غفلت و استكبار)، چنانكه گاهى با ابزار رستگارى ناهمسويند و در نتيجه از عوامل نگونبختى (همچون كفر، نفاق، قتل و سرقت) شمرده مى‌شوند.

دراين‌جا ارزشهاى بنيادينى در ميان است كه بايد آنها را ريشه حكمتها دانست؛ ارزشهايى همچون ايمان، تقوى، حق، دعا، نماز و يارى جستن از خدا (وهر آنچه به عبادت و تضرّع به درگاه خدا ارتباط دارد). ما از اين ارزشها مجموعه‌اى مقدّماتى فراهم آورده‌ايم كه بخشهاى چهارگانه را با آن آغاز كرده‌ايم و آن را به عنوان چهارمين جلد از مجموعه «مبانى تشريع اسلامى» ارائه مى‌كنيم.

شيوه‌اى كه ما در اين جُستار پيرامون جستجوى ارزشها دنبال كرده‌ايم به شرح زير است:

اوّل- پس از قرائت متدبّرانه نيمه نخست قرآن كريم، در كنار هر ارزشِ ايمانى كه به اعتقاد ما با اهداف انسان براساس بينشهاى قرآنى ارتباط دارد توقّف كرده‌ايم و آن را با بينشى كه براساس سياق مبارك آن الهام گرفته‌ايم استوار گردانيده‌ايم، آنگاه بعضى از همكاران دفتر ما ديگر آيات نيمه دوّم قرآن را براساس همان روش نيمه نخست بدان افزوده‌اند.

دوّم- ما اين ارزشها را براساس تقسيم بندى‌اى كه پيشتر گفته شد و در پرتو كاوشهايى كه خداوند ما را به آن توفيق داد، براى بيان سلسله مراتب اولويّتهاى آن جدول بندى كرديم. اين مقوله‌ها از ارزشهاى بنيادينى (همچون ايمان و تقوى كه اصل ديگر ارزشها هستند) آغاز مى‌شود و با گذر از ارزشهاى هدايت و رستگارى، و با ضد ازرشهاى كفر و نگونبختى پايان مى‌يابد.