معيار هدايت، اين نيست كه آدمى از گروه يهود يا مسيحيّت باشد، بلكه ملاك آن است كه بر آئين ابراهيمى باشد. او كه بتها را شكست و از آنها روى گرداند و از مشركان نبود. آئين ابراهيم كدام است؟ همان اسلام است كه به مفهوم تسليم در برابر خدا و هر آن چيزى است كه خداوند بر همه پيامبران خود- بى‌هيچ تفاوتى- نازل فرموده است. خداوند مى‌فرمايد:

وَقَالُوا كُونُوا هُودَاً أَوْ نَصَارَى‌ تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفاً وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ* قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى‌ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى‌ وَعِيسَى‌ وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَبِّهِمْ لَانُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ‌ [1].

«گفتند: يهودى يا نصرانى شويد تا به راه راست افتيد بگو: ما كيش يكتا پرستى ابراهيم را برگزيديم و او مشرك نبود* بگوئيد: ما به خدا و آياتى كه بر ما نازل شده و نيز آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط نازل آمده و نيز آنچه به موسى و عيسى فرستاده شده و آنچه بر پيامبران ديگر از جانب پروردگارشان آمده است ايمان آورده‌ايم، ميان هيچ يك از پيامبران فرقى نمى‌نهيم و همه در برابر خدا تسليم هستيم.»

2- تسليم در برابر خدا وجه مشترك اهل حق است. كنار زدن حق، هرچه كه باشد، موجب جدايى و در نتيجه بيرون رفتن از شريعت الهى و انحراف از سنّت خدايى است.

خداوند مى‌فرمايد:

فَإِن آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهتَدَوا وَّإِن تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ‌ [2].

«اگر به آنچه شما ايمان آورده‌ايد، آنان نيز ايمان بياورند هدايت يافته‌اند، امّا اگر روى برتافتند پس با تو سر خلاف دارند و در برابر آنها خدا تو را كافى است كه او شنوا و داناست.»

بدين ترتيب تسليم، همان ايمان و همان راه هدايت است كه تأييد الهى در پرتو آن ظهور مى‌كند. در حديثى از عبداللَّه بن مسكان به نقل از كامل تمّار آمده است كه‌