اسم الکتاب : الفقه الاسلامى احكام خمس المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 38
6- اگر دفينه و يا گنج در زمين استيجارى و يا عاريهاى كشف گرديد
واجب نيست صاحبان آن زمين را مطّلع نمود مگر اينكه احتمال آن وجود داشته باشد كه
به صاحب زمين و يا پدران وى تعلّق دارد كه از لحاظ عُرفى ميان آنها و گنج رابطه
مالكيّت وجود داشته است.
7- شرط تعلّق خمس به گنج اين است كه به حدّ نصاب وجوب زكات يعنى بيست
دينار شرعى برسد. برخى از فقها گفتهاند كه در تعلّق خمس كافى است كه ارزش گنج به
200 درهم شرعى بالغ گردد و اين احوط است.
8- احكام نصاب گنج همان احكام نصاب معدن است كه در مسائل گذشته به آن
اشاره شده و خلاصه آن اين است كه يكى بودن مكلّف شرط است ولى يكى بودن گنج شرط
نمىباشد مگر اينكه دستيابى به آن در زمانهاى دور بدست آمده كه از اعتبار يكى
بودن گنج بيرون آيد. معيار ارزيابى عرف است.
9- حدّ نصاب گنج پس از كسر مخارج استخراج و حمل و نقل (مانند معادن)
محاسبه مىگردد.
مسائل فرعى
1) اگر كسى حيوانى را بخرد و سپس در شكم آن گنجى پيدا كند، مانند
كيسه قديمى پولى كه علامت گنج داشته باشد، حكم گنج بر آن مترتّب مىشود، مگر اينكه
قوياً احتمال دهد كه حيوان گنجى را كه مالك سابق خود آن را به دست آورده بلعيده
است، كه بايد از وى سئوال شود.
اسم الکتاب : الفقه الاسلامى احكام خمس المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 38