حرمت جان‌

درآمد:

حق حيات يكى از بنيادى ترين حقوق انسانها است. در واقع اين حق، ارزشى ايمانى است كه از اصل احترام به ديگران وبه رسميت شناختن تمام حقوق مردم سرچشمه مى گيرد. از اين رهگذر است كه قرآن كريم حرمت جان انسان را از بزرگترين حقوق دانسته است.

در واقع ارتكاب قتل جنايتى معمولى نيست، چرا كه اولًا مخالف با فطرت بشرى است، ثانياً از مصاديق ستم تلقّى مى شود. زيرا كه فرد قاتل حقّ حيات را از يك انسان سلب مى كند.

از اين رو خداوند متعال براى حفاظت از جان مردم وبزرگداشت ارزش حيات، براى اولياى مقتولى كه به ستم كشته شده است اختياراتى قرار داده وممنوعيت قتل نفس را به عنوان پيمانى اجتماعى مقرر نموده، همچنانكه قصاص را نيز تضمين كننده حيات اجتماعى دانسته است.

1- ارزش حيات‌

خداى سبحان مى فرمايد:

مِنْ أَجْلِ ذلِكَ كَتَبْنَا عَلَى بَنِى إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِى الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعاً وَ مَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعاً وَ لَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيراً مِنْهُمْ بَعْدَ ذلِكَ فِى الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ «مائده، 32»

آية الله العظمى السيد محمد تقي المدرسي(دام ظله)، احكام معاملات - قم، چاپ: اول، 1390.

به همين جهت، بر بنى اسرائيل مقرر داشتيم كه هر كس، انسانى را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روى زمين بكشد، چنان است كه گويى همه انسانها را كشته وهر كس، انسانى را از مرگ رهايى بخشد، چنان است كه گويى همه مردم را زنده كرده است. ورسولان ما دلايل روشن براى بنى اسرائيل آوردند، اما بسيارى از آنها، پس از آن در روى زمين، تعدى واسراف كردند».

رهيافت وحى‌

برخوردارى از ويژگيهاى رفتارى ناپسند، مانند خودبزرگ بينى وهمچنين حسد، در واقع حيات وزندگى انسانى را به خطر مى اندازد، از اين رو مؤمنان بايد در جهت‌