اسم الکتاب : احكام معاملات المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 400
«هركسى برادر مسلمانش به او محتاج بوده وخواهان قرضاز او باشد واو
بر اين كار توانمند باشد، ولى اين كار را نكند، خداوند نسيم بهشت را بر او حرام
مىكند.»
دِين چيست؟
1- دَين عبارت از مال يا حقّى است كه كسى نسبت به غير بر عهده دارد.
2- عوامل بوجود آورنده دِين بسياراند كه بطور كلى به دو نوع
تقسيممىشوند:
اول: عوامل اختيارى كه انسان با خواست خود آنها را اختيار مىكند، كه
از بارزترين گونههاى آن قرض گرفتن است «كه در آينده احكام آنرا به تفصيل بيان
مىكنيم» واز اين نوع است كالا در بيع سلف كه در آن بها نقد، وجنس نسيه است، ونيز
بها در فروش نسيه كه نقد نبوده وپرداخت آن داراى مهلت تعيين شده است، ونيز بهاى
اجارهاى كه داراى شرط مهلت است ويا مهريه در ازدواج، اگرپرداخت آن به پس از ازدواج
ودر زمانى ديگر موكول شده است ومانند اينها.
دوم: عوامل قهرى «غير اختيارى»، آنجا كه به حكم شرع، مالى يا حقى
برعهده كسى قرار مىگيرد مانند ضمانتهايى كه انسان به خاطر تلف كردن چيزى از روى
تعدى «تجاوز» يا تفريط «سهل انگارى»، پيدا مىكند «مثل اينكه شخص با وسيله نقليه
خود به وسيله نقليه ديگرى به خاطر اهمال كارى وعدم پايبندى به مقررات راهنمايى
ورانندگى آسيب بزند» كه به حكم شرع مسؤوليت از بين رفتن يا خسارت ديدن شىء مورد
نظر به عهده او مىباشد، وهمينطور است نفقه همسردائمى كه مترتب بر ازدواج بوده چه
زوج بخواهد چه نخواهد، ومانند اين.
دِين حال مربوط به زمان نيست، به گونهاى كه طلبكار در هر وقتى كه
بخواهد مىتواند دين خود را مطالبه كند «مانند ضمانتها». در حالى كه دين مؤجّل به
زمان معينى
[1] - دِين حال آن است كه پرداخت آن فورى است ومدت دار نيست،
ودِينمؤجل آن است كه پرداختش موكول به زمان ديگرى است. مترجم
اسم الکتاب : احكام معاملات المؤلف : مدرسى، سيد محمد تقى الجزء : 1 صفحة : 400