تفسير به رأى كند و به حق برسد بازهم خطا كرده است. [1]»

و نيز از حضرتش صلى الله عليه و آله روايت شده كه فرموده است: «كسى كه قرآن را تفسير به رأى كند جايگاهش در آتش قرار گيرد.»

بنابراين حقيقت ترديدناپذير آن است كه سخن براساس برداشت شخصى و سليقه‌اى- به ويژه در تفسير قرآن كريم- به شديدترين وجه حرام و از آن نهى شده است ولى اين سخن ارتباطى با تدبّر در قرآن ندارد زيرا تدبّر يعنى «تفكّر متمركز در آيه براى شناخت حقيقتى مشخّص كه در آن ذكر شده است» پس تدبّر همان «كسب آگاهى» از قرآن است تا آدمى قرآن را تفسير به رأى نكند، بلكه با علم به چنين كارى بپردازد.

قرآن: تزكيه و تعليم‌

قرآن دو هدف اساسى دارد كه اگر آن دو را بشناسيم برخى از جوانب پيچيده آن را باز خواهيم شناخت. اين دو هدف عبارتند از:

تزكيه و تعليم مردم. خداوند در كتاب خود به اين دو هدف اشاره كرده و مى‌فرمايد:

(هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ) [2].