كنند، و رسول اللَّه فرزند خدا نيست كه پيروان او به مجرد پيروى از وى به پيروزى رسند، بلكه او نيز همچون ديگر پيامبران به دنيا مى‌آيد و مى‌ميرد، و ارتباط بيش از آن كه بايد با رسول خدا باشد با رسالت خدا است، تا مؤمن جزاى خود را از خدا بگيرد. و كافران آن كسانند كه بى‌فاصله از مرگ فرستاده خدا از رسالت برمى‌گردند و دنيا را بر آخرت ترجيح مى‌نهند.

چون محمّد پيامبر (ص) يك فرستاده خدا است، از سيرت فرستادگان پيش از خود تبعيت مى‌كند، و آنان جز با جنگ و مبارزه پيشرفت نكردند، و همراه با گروهى (ربّيّون) از اصحاب او بودند، و آنان (ربيون) مانند همه افراد بشر مرتكب گناه و اسراف مى‌شدند، ولى چون مؤمن بودند از خداى خود طلب آمرزش مى‌كردند، و از او مى‌خواستند كه بر جهاد استوارشان دارد، در دنيا و آخرت با هم به پيروزى رسيدند.

شرح آيات

[137] حيات اجتماعى همچون حيات فردى است و براى خود نظامها و قوانين (به تعبير قرآن: سنن) خاص دارد، و بر ما است كه اين سنتها را اكتشاف كنيم و در واقعيت خود از آنها بهره‌مند شويم، ولى چگونه؟ هنگامى كه مى‌خواهيم زندگى فرد را مورد مطالعه قرار دهيم، مدتى از زمان او را در معرض آزمايش قرار مى‌دهيم و فشار خون و دماى بدن و ضربانهاى قلب و چيزهاى ديگرى از او را اندازه مى‌گيريم و سپس از طبيعت او آگاهى پيدا مى‌كنيم؛ اما اين تجربه چگونه بايد در اجتماع صورتپذير شود؟ بهترين راه براى اندازه‌گيرى بازگشت به تاريخ است كه در آن دوره‌هاى كاملى از زندگى اجتماعى را مى‌توان مورد ملاحظه قرار داد كه در آنها تمدنهايى طلوع كرده و جهانگير شده و سپس بنا بر قوانين حتمى و سنتهاى تحويل ناپذير الاهى از ميان رفته است.

هنگامى كه مى‌خواهيم اندازه پيشرفت رسالتها را اندازه بگيريم، نبايد آن را با دوربين تحليلى مورد ملاحظه قرار دهيم، و مثلا بگوييم كه افراد اين رسالت چند