قَلِيلًا ما تُؤْمِنُونَ وَ لا بِقَوْلِ كاهِنٍ قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ» (الحاقة/ 38- 42) قرآن براى آن آمده است كه مردمان در آن تدبّر كنند، بدان شرط كه قفل دلهاى خود را بگشايند تا مستقيما به مشاهده حقيقت توفيق يابند

«أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى‌ قُلُوبٍ أَقْفالُها» (محمد/ 24) و هر كه در قرآن تدبر كند، خواهد دانست كه از خداست، بدان جهت كه اختلافى در آن نيست

«أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً» (النساء/ 82) قرآن پندى است كه ژرفاى ضمير را تكان مى‌دهد، و داروى شفا دهنده‌اى است كه سينه‌ها را از كينه و رشك و بستگى پاك مى‌كند

«يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ» (يونس/ 57) و قرآن كتاب خداست و آفريدگان از آوردن مانند آن ناتوان مانده‌اند

«قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى‌ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً» (الاسراء/ 88)/ 19 و در قرآن از هر مثلى عبرتى، و از هر راهى چراغ راهنمايى، و از هر دانشى درسى، و از هر نيكى پيشوايى، و از نيكويى وسيله‌اى به دست مى‌آيد. براى هر پيشامد نمونه‌اى از گذشته‌ها به دست مى‌دهد، و براى هر نمود قانونى كلّى بيان مى‌كند، و براى هر دشوارى تازه راه حلى واقعى و كهن در اختيار ما مى‌گذارد

«وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ فِي هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبى‌ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُوراً» (الاسراء/ 89).

قرآن آيات و نشانه‌هاى آشكار كننده است، و مثلى از واقعيت تاريخى گذشته براى زمان حاضر «وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ مَثَلًا مِنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ» (النور/ 34) اگر قرآن بر كوه‌ها فرود مى‌آمد، خاضع و خاشع مى‌شدند، بدان جهت كه‌