وصیت به صبر بر حق

وصیة اخری لولده الصادق علیه‌السلام:
قال علیه‌السلام لابنه: اصبر نفسک علی الحق، فانه من منع شیئا فی حق أعطی فی باطل مثلیه [1] .
خودت بر حق صبر نما؛ چرا که اگر کسی چیزی را در حق منع نماید، دو برابر آن را در باطل صرف خواهد نمود.
این وصیت، بسیار کوتاه و مختصر است، ولی بازدهی فراوانی در بردارد، و برای زندگی بسیار حایز اهمیت است. قرآن هم بر این مسأله تأکید نموده، چنین می‌فرماید:
(و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر) [2] . یکی از نشانه‌های بارز ایمان، سفارش به پیروی از حق و صبر است. در وصیت های حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام به کمیل بن زیاد نخعی آمده است:ای کمیل! همیشه حق بگو و از حق دفاع کن؛ اگر چه علیه خودت باشد [3] .
همچنین حضرت به فرزندان و اصحاب و شیعیانش وصیت می‌نمود که همیشه در مسیر حق و حقیقت باشید. امام کاظم علیه‌السلام فرمود: ان لقمان قال لابنه: تواضع للحق تکن اعقل الناس [4] . لقمان حکیم به فرزندش چنین وصیت می‌کند: عاقل‌ترین انسان کسی است که در مقابل حق تواضع نشان دهد و فروتن باشد.
درس‌های این وصیت
1. خودسازی و تهذیب نفس در راه حق و استقامت در این راه، باید همیشه مورد توجه و اهتمام ما باشد.
2. رمز موفقیت هرانسان در دنیا و آخرت، صبرو استقامت در راه حق است.
وصیت امیرالمؤمنین به صبر
یکی از شاگردان امام صادق علیه‌السلام از آن حضرت پرسید: آیا غیر از امام علی علیه‌السلام و خاندان آن حضرت، کسی خلافت ابوبکر را انکار کرد و به آن اعتراض نمود؟
امام صادق علیه‌السلام در پاسخ فرمود: دوازده نفر صریحا و رسما به خلافت ابوبکر اعتراض کردند. این افراد شش نفر از مهاجران بودند، که عبارتند از: سلمان، ابوذر، مقداد، بریده‌ی اسلمی، خالد بن سعید، وعمار یاسر؛ و شش نفر از انصار بودند، که عبارتند از: ابوالهیثم بن تیهان، عثمان بن حنیف، سهل بن حنیف، خزیمة بن ثابت، أبی بن کعب و ابوایوب انصاری.
این دوازده نفر به حضور امام علی علیه‌السلام آمدند و پیوند خود را با آن حضرت آشکار ساختند، و به حقانیت و شایستگی آن حضرت برای رهبری اقرار نمودند، سپس در مورد رهبری به مشورت پرداختند. آن‌ها تصمیم گرفته بودند که به مسجد آیند و ابوبکر را از بالای منبر پیامبر صلی الله علیه و آله به پایین بیاورند. از امام علی علیه‌السلام اجازه خواستند تا این کار را انجام دهند، و افزودند: ای علی! ما از پیامبر صلی الله علیه و آله و شنیدیم که فرمود: «علی مع الحق و الحق مع علی، یمیل کیف مامال» ؛ علی با حق است و حق با علی است، به هر سمت حق متمایل گردد، علی علیه‌السلام نیز به همان سو متمایل می‌شود. بر این اساس، اجازه‌ی شورش بر مخالفان را به ما بده که کاسه‌ی صبرمان لبریز شده و دیگر توان تحمل نداریم. امام علی علیه‌السلام آن‌ها را از این کار نهی کرد و فرمود: این کار موجب کشت و کشتار می‌گردد. پیامبر صلی الله علیه و آله مرا به صبر و تحمل، وصیت نموده است، ولی من به شما پیشنهاد می‌کنم که به مسجد بروید و در حضور مردم، احتجاج کنید و مطالب حق را بیان نمایید، که روش بهتر همین است [5] .
ختامه مسک
قال امیرالمؤمنین علیه‌السلام: التفکر یدعو الی البر و العمل به [6] .
تفکر و اندیشه، انسان را به سوی نیکوکاری و عمل نمودن به آن سوق می‌دهد.