نماز

نماز برترین و با شکوه‌ترین مظهر رفتار عبادی هر شخص را شکل می‌دهد. نماز کرنش و فروتنی در برابر عظمت و جلالت خدای سبحان است. باقر العلوم علیه‌السلام همانند امامان معصوم پیش از خود به نماز اهتمام می داد. در شبانه روز 150 رکعت نماز انجام می‌داد. [1] در هنگام نماز از خوف الهی رنگ به رنگ می‌شد، انه کان اذا اقبل الی الصلوة اصفر لونه [2] نماز برای حضرت آن گونه شهد شیرین بود که فرمود اگر نمازگزار می‌دانست با چه کسی مناجات می‌کند، هیچ گاه از نماز جدا نمی‌شد، لو یعلم المصلی من یناجی ما انفتل [3] . در سجده نماز که نهایت خضوع و کرنش بنده در برابر خداست، آن مقدار گریه نمود که جای سجده تر شد. [4] این ذکرها را در سجده بر زبان جاری می‌ساخت: امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند من بستر پدرم را آماده می‌ساختم منتظر می‌ماندم تا پدرم در بستر قرار گیرد، آنگاه به رختخواب خود می‌رفتم. شبی هر مقدار انتظار کشیدم پدرم نیآمد. به مسجد رفتم، دیدم همه مردم رفته‌اند در حال استراحت هستند. پدرم تنها در مسجد به سجده افتاده است و ذکر می‌گوید، وقتی نزدیک رفتم شنیدم این جمله‌ها را به زبان داشت: سبحانک اللهم اللهم انت ربی حقا حقا سجدت لک یا رب تعبدا و رقا اللهم ان عملی ضعیف فضاعف لی. اللهم قنی عذابک یوم تبعث عبادک و تب علی انک انت التواب الرحیم. [5] «ای خدای پاک تو در حقیقت پرورش دهنده من هستی، من به تو سجده می‌کنم همانند بنده و غلامم.ای خدا، عمل من ضعیف است تو بر آن فزونی بخش ای خدا، مرا از عذاب خود باز دار. به سوی من بازگشت نما که تو توبه پذیر هستی».
و نیز ابوعبیده حذاء می‌گوید: باقر العلوم علیه‌السلام را در نماز دیدم که در سجده اول می‌گفت، أسألک بحق حبیبک محمد الا بدلت سیئاتی حسنات و حاسبتنی حسابا یسیرا. «خدایا تو را به حق و مقام محمد محبوب تو می‌خوانم که گناهان مرا به نیکی‌ها تبدیل نمایی، و در حسابرسی بر من آسان حسابرسی کنی». در سجده دوم می‌گفت: أسألک بحق حبیک محمد الا کفیتنی مؤونة الدنیا کل هول دون الجنة. «خدایا تو را به مقام محمد محبوب تو می‌خوانم، هزینه زندگی دنیای مرا خود به عهده‌گیری و مرا از هر هول و هراس تا بهشت پناه دهی». در سجده سوم می‌گفت: أسألک بحق حبیبک محمد لما غفرت لی الکثیر من الذنوب و القلیل و قبلت من عملی الیسیر. «خدایا تو را به مقام محمد محبوب تو می‌خوانم که گناهان زیاد و کم مرا ببخشی و اعمال نیک کم مرا بپذیری.» آنگاه در سجده چهارم می‌گفت: أسألک بحق حبیبک محمد لما ادخلتنی الجنة جعلتنی من سکانها نجیتنی من سفعات النار برحمتک و صلی الله علی محمد و آله [6] «خدایا تو را به مقام محمد محبوب تو می‌خوانم که مرا وارد بهشت نموده و مرا از سکنه بهشت قرار دهی، از پی آمدهای آتش با رحمت خویش رهایی بخشی. بر محمد و آل محمد درود تو باد». در هنگامی که به حج مشرف شده بود، هنگامی که وارد مسجدالحرام می شود با صدای بلند گریه می‌کند. هنگامی که امام صادق علیه‌السلام به حضرت عرض می‌کند، آهسته گریه کنید، امام پاسخ می‌دهد: من با صدای بلند گریه می‌کنم که شاید خدا با نگاه رحمت به من نگاه کند، و من فردا رستگار شوم، لعل الله ینظر الی برحمة فأفوز بها غدا. آنگاه به گرد خانه طواف نمود. هنگامی که از طواف فارغ شد، در پشت مقام ابراهیم به نماز ایستاد. هنگامی که نمازش تمام شد، دیدم جای سجده‌اش از اشک چشم تر شده است. [7] امام همام سراسر مناسک حج را نور می‌بیند. انجام مناسک حاجی را نورانی می‌کند. به همین خاطر در دعاهای مناسک هماره سخن از نورانیت است. حتی در هنگام تراشیدن موهای سر این گونه دعا می‌کند، که خدایا بر هر تار مویی نورانیت نصیب من نما، اللهم اعطنی بکل شعرة نورا یوم القیمة [8] . امام هماره به ذکر خدا و یاد خدا مشغول بود. اهل خانه خویش را وادار می‌کرد تا طلوع آفتاب (ظاهرا از طلوع فجر، یا از سحر تا طلوع آفتاب) به قرائت قرآن مشغول باشند. و هر کس قرآن نمی‌خواند می‌فرمود ذکر خدا بگوید. [9] .
این روش حضرت افزون بر اهتمام به ذکر خدا، اهمیت این نکته را نیز می‌رساند که امام نسبت به تربیت یافتگان خویش تا چه مقدار اهتمام می‌ورزیدند. اهل خانه را با مهربانی تمام وادار می‌کند و در بین طلوعین که از بهترین ساعات است مشغول ذکر خدا باشند، تا از برکت‌های ویژه این زمان حساس محروم نشوند. اینها اشاره کوتاه به روش عبادت و پرستش باقر العلوم علیه‌السلام است، آن شناخت برتر این گونه عبادت همراه با خضوع و خشوع را در پی دارد. باشد که اندیشه زلال و رفتار پاک حضرت الگوی پیروان حقیقت قرار گیرد.