ملاقات فقیه بصری با امام باقر

امام باقر علیه‌السلام فرموده است: شیعه ما نیست مگر کسی که پرهیزگار و مطیع خدا باشد و جز سخن نیک نگوید.
از ابوحمزه ثمالی نقل می‌کند که گفت: در مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نشسته بودم که مردی آمد و گفت: حضرت ابوجعفر: محمد بن علی را می‌شناسی؟ گفتم: آری؛ با ایشان چه کاری داری؟ گفت: چهل مسأله مهیا کرده‌ام که از ایشان بپرسم. هنوز سخنش تمام نشده بود که حضرت باقر علیه‌السلام وارد شد و عده‌ای از خراسان و غیره اطرافش بودند و از مناسک و اعمال حج می‌پرسیدند. حضرت رفت و در مجلس خود نشست. آن مرد هم نزدیک حضرت نشست. حضرت به او فرمود: تو کیستی؟ گفت: من قتادة بن دعامه بصری هست. فرمود: تویی فقیه اهل بصره؟ گفت: آری. فرمود: وای بر تو ای قتاده! خداوند عده‌ای از خلق خود را آفریده و آنها را حجت بر بندگانش قرار داده و آنها ارکان او در زمین هستند و قائم به امر اویند در عملش، قبل از آفرینش آنها را برگزید و چون سایه و شبح در طرف راست عرش او بودند. پس قتاده مدتی سکوت کرد، سپس گفت: خدا تو را شایسته دارد! به خدا من در مقابل فقها و در برابر ابن‌عباس بسیار نشسته‌ام و در جلوی هیچ یک مضطرب نشدم، چنان که در حضور شما مضطرب شدم!! فرمود: وای بر تو می‌دانی کجایی؟ در برابر خانه‌هایی نشسته‌ای که خداوند اجازه داده افراشته شود، و در آن جا نام او برده شود، که در آن جا مردانی تجارت و کسی از یاد خدا و نماز گذاشتن و زکاة دادن غافلشان نمی‌کند، هر صبح و عصر تسبیح او می‌گویند. (اشاره به آیه 36 و 37 سوره نور است) پس تو آن جایی؛ و مائیم آن خانه‌ها و آن مردان. قتاده گفت: به خدا راست گفتی، فدایت شوم! به خدا! آن خانه‌ها (که در آیه نام برده) خانه سنگ و گل نیست. آن گاه قتاده گفت: حکم پنیر را بیان فرما. حضرت خندید و فرمود: مسأله‌های تو همه به همین برگشت!؟ گفت: فراموشم شد؛ فرمود: مانعی ندارد. «تا آخر حدیث»