اسم الکتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 268
دست نکشیدن از حق
زرارة بن اعین گوید: ابوجعفر امام باقر (ع) در تشییع جنازهای از قریش
حاضر شدند، من نیز در خدمتش بودم، عطاء بن ابی رباح از جمله حاضران بود،
زنی در پشت جنازه ضجه میکشید و ناله میکرد، عطاء به آن زن گفت: ساکت شو و
صدایت بلند نشود وگرنه من بر میگردم، زن ساکت نشده، عطا برگشت. من به
امام باقر (ع) گفتم: عطاء برگشت. فرمود: چرا؟ گفتم: زن ساکت نشد او نیز
برگشت. حضرت فرمود: به تشییع جنازه ادامه بده، ما اگر باطلی را با حق دیدیم
و به خاطر باطل، دست از حق برکشیدیم حق مسلمان را ادا نکردهایم. چون
نماز میت خوانده شد، ولی میت به امام عرض کرد: برگردید خدا شما را رحمت
کند، که آمدن، شما را ناراحت میکند، امام برگشت، من به او گفتم: صاحب
جنازه اجازه دادند برگردید، من هم با شما کار خصوصی دارم، فرمود: به راهت
ادامه بده ما با اجازه او نیامدهایم تا با اجازه او برگردیم. بلکه از این
عمل خواستهایم به اجر و فضل خدا برسیم، انسان هر قدر پشت سر جنازه باشد
همان قدر اجر میبرد.[1] . عطاء بن ابی رباح از آخوندهای درباری بود که
بنی امیه بسیار تعظیمش میکردند، حتی در میان مردم جار میزدند: کسی جز
عطاء حق فتوا دادن ندارد اگر او نباشد عبدالله بن ابی نجیح فتوا خواهد داد،
عطاء یک چشم، پهن بینی، و بسیار سیاه رنگ بود چنانکه ابن جوزی در تاریخش
گفته است (مرآت العقول) یعنی ظاهرش مثل باطنش چرکین و تنفر آور بود. این
گونه ناکسان بودند که خانههای وحی را به صورت خرابهها در آورده و مردم را
از سعادت باز داشتند و با روسیاهی خدای خویش را ملاقات کردند. این
مطلب نیز قابل دقت است که منصور خلیفه ستمگر عباسی مالک بن انس را در مکه
ملاقات کرد، و از او در بسیاری از مسائل سؤالهای و از فشاری که عامل مدینه
به او وارد آورده بود، اعتذار نمود و گفت: کتابی بنویس که مردم را وادار به
عمل به آن کنم، تا نظام واحد شریعتی به وجود آید و همه بر یک مفتی گرد
آیند، ولی به شرط آن که از علی بن ابی طالب در آن کتاب چیزی نقل نکنی، مالک
به شرط او عمل کرد و در «موطّأ» چیزی از علی (ع) نقل نکرد. (الامام الصادق
و المذاهب الاربعه: ج 2 ص 555). در این کتاب که شامل هزار و هفتصد و بیست
حدیث است، از عبدالله بن عمر صد و پنج حدیث، از ابن شهاب زهری صد و پانزده
حدیث، از ابوهریره پنجاه حدیث، از عایشه چهل و هشت حدیث و از علی بن ابی
طالب (ع) تنها پانزده حدیث نقل شده و از حضرت فاطمه و حسنین علیهم السلام
حتی یک حدیث هم نقل نشده است.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) کافی: ج 3 ص 171 - 172. منبع: فضائل و سیره فردی امام محمد باقر؛ سید علی قریشی؛ برگرفته از کتاب خاندان وحی
اسم الکتاب : دانشنامه امام باقر علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 268