اسم الکتاب : دانشنامه مهدویت و امام زمان عجل الله تعالی فرجه المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 65
المحجة فیما نزل فی القائم الحجة
کتاب المحجّة فیما نزل فی القائم الحجّة نوشته سید هاشم بحرانی است.
بحرانی، فقیه، مفسر، محدث و صاحب نظر در علم رجال بوده است. [1] . وی
گذشته از مرتبه علمی، امر حسبیه را نیز بر عهده داشته است. در انجام فریضه
امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با ستمگران و حاکمان ستمپیشه، هیچ
گونه بیم و هراسی به خود راه نداده و عمر پر برکت خویش را در راه نشر علوم
اهل بیت و خدمت به بندگان خدا به پایان برده است. وی، در سال 1108 -
1107 در قریه «نعیم» درگذشت و در قریه «توبلی»، به خاک سپرده شد. بحرانی از
بزرگانی چون: سید عبدالعظیم بن سید عباس استرآبادی و شیخ فخرالدین بن
طریحی النجفی (صاحب مجمعالبحرین) بهره جسته است. [2] . از وی نوشتههای بسیاری - از جمله کتاب المحجة فیما نزل فی القائم الحجة - به جا مانده است. موضوع
مورد بحث این اثر، آیات قرآنی است که در روایات، به حضرت مهدیعلیه السلام
تفسیر و تأویل شده است. این آیات، به 120 عدد میرسد که از سوره «بقره»
آغاز و به سوره مبارکه «عصر» پایان میپذیرد. مطالب کتاب به ترتیب سورههای
قرآنی تنظیم شده است. نویسنده در مقدمه کتاب مینویسد: «در این
کتاب، آیاتی گرد آمده که در روایات معصومینعلیهم السلام به مهدیعلیه
السلام تفسیر شده است و روایات مربوط به دیگر ائمهعلیهم السلام را باید در
تفسیر برهان جست. روایات مورد استناد در تفسیر و تأویل آیات قرآن، از مصادر آنها نقل شده است. این کتاب توسط محمد منیر میلانی تحقیق و تعلیق شده است. محقق
محترم، افزون بر آیاتی که مؤلف گردآوری کرده، با پژوهش بسیار، به دوازده
آیه از قرآن دست یافته که به گونهای با امام عصرعلیه السلام ارتباط دارد و
آنها را به صورت استدراک در پایان کتاب، تحت عنوان «مستدرک المحجة» آورده
است. وی برای تصحیح کتاب به نسخههای خطی موجود در کتابخانه آیتاللّه مرعشی نجفی مراجعه و کتاب را، اصلاح کرده است. از
جمله کارهای ارزشمند محقق، تطبیق احادیث با مصادر اصلی آن و نمایاندن
موارد اختلاف از نظر زیادی و نقص است. بعضی از روایات - که سند مشخصی
نداشته - با جست و جو و تحقیق در منابع گوناگون، از مصادر دیگری آدرس داده
است. گفتنی است که این کتاب به زبان فارسی نیز ترجمه شده و با عنوان سیمای حضرت مهدیعلیه السلام در قرآن برای عموم قابل استفاده است.
[1] ریحانة الادب، میرزا محمدعلی مدرس، ج 1، ص 233. [2] ریحانة الادب، میرزا محمدعلی مدرس، ج 1، ص 233.
اسم الکتاب : دانشنامه مهدویت و امام زمان عجل الله تعالی فرجه المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 65