ذوالفقار

«ذوالفقار» شمشیری شگرف است که ابتدا متعلق به رسول اکرم‌صلی الله علیه وآله بود و آن حضرت در جنگ احد وقتی که شمشیر علی بن ابی‌طالب‌علیه السلام در گرماگرم نبرد شکست، آن را به او بخشید و از همان زمان این شمشیر جنبه مقدس پیدا کرد. در وجه تسمیه این شمشیر گفته‌اند: پشت آن خارهای پست و بلندی مانند ستون فقرات آدمی داشته است. [1] .
علامه مجلسی‌رحمه الله از مناقب ابن شهر آشوب نقل می‌کند: آیه «وَاَنْزَلنا الحَدِید فِیهِ بَأسٌ شَدِید وَمَنافِع لِلناسِ» [2] اشاره به ذوالفقار دارد که از آسمان برای پیامبرصلی الله علیه وآله نازل شد [3] و ایشان آن را به حضرت علی‌علیه السلام بخشید». در مورد منشأ ذوالفقار اقوال دیگری هم‌هست؛ ازجمله اینکه در جنگ بدر حضرت علی‌علیه السلام آن را پس از کشتن صاحبش عاص بن منبه سهمی به دست آورد [4] ، یا جزو هدایای بلقیس به سلیمان‌علیه السلام بود. [5] .
و یا ذوالفقار در روز بدر به دست پیامبرصلی الله علیه وآله رسید وآن رابه‌حضرت علی‌علیه السلام بخشید. این شمشیر سپس به امام حسن و بعد از او به امام حسین‌علیه السلام و سرانجام به حضرت مهدی‌علیه السلام به ارث رسید. [6] .
از حضرت صادق‌علیه السلام درباره وجه تسمیه آن به ذوالفقار پرسیدند، حضرت‌علیه السلام فرمود: زیرا امیرالمؤمنین‌علیه السلام ضربتی با آن به هیچ کس نزد، مگر آنکه در دنیا از حیات «افتقار» (محرومیت) پیدا کرد و در آخرت از بهشت» [7] .
در الارشاد شیخ مفیدرحمه الله و الأمالی طوسی با ذکر سند از حضرت صادق‌علیه السلام نقل شده است: در روز احد فرشته‌ای که نامش رضوان بود، از آسمان ندا در داد که: «لا سَیْفَ اِلاَّ ذُوالفَقار وَلا فَتی اِلاَّ عَلی» [8] همین حدیث را سمعانی در فضایل الصحابه، وابن بطّة در الابانة نقل کرده‌اند، با این تفاوت که به جای غزوه «احد»، غزوه «بدر» گفته‌اند. [9] .
ازامام صادق‌علیه السلام نقل شده است: «... وَسَیْفُهُ سَیْفُ رَسُول اللَّه‌صلی الله علیه وآله ذُوالفَقار...»
و شمشیر [آن حضرت هنگام ظهور] همان شمشیر پیامبرصلی الله علیه وآله ذوالفقار است». [10] .