اسم الکتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 439
دعای امام سجاد در کمک به ادای دین
از جمله دعاهای امام علیهالسلام، دعای ذیل در کمک به ادای دین است: «اللهم
صل علی محمد و آله وهب لی العافیة من دین تخلق به وجهی و یحار فیه ذهنی و
یتشعب له فکری و یطول بممارسته شغلی و اعوذ بک یا رب من هم الدین و فکره و
شغل الدین و سهره فصل علی محمد و آله و اعذنی منه و استجیربک یا رب من ذلته
فی الحیاة و من تبعته بعد الوفاة فصل علی محمد و آله و اجرنی منه بوسع
فاضل او کفاف واصل اللهم صل علی محمد و آله و احجبنی عن السرف و الازدیاد و
قومنی بالبذل و الاقتصاد و علمنی حسن التقدیر و اقبضنی بلطفک عن التبذیر و
اجر من اسباب الحلال ارزاقی و وجه فی ابواب البر انفاقی وازو عنی من المال
ما یحدث لی مخیلة او تأدیا الی بغی او ما اتعقب منه طغیانا اللهم حبب الی
صحبة الفقرآء و اعنی علی صحبتهم بحسن الصبر و ما زویت عنی من متاع الدنیا
الفانیة فاذخره لی فی خزائنک الباقیة و اجعل ما خولتنی من حطامها و عجلت لی
من متاعها بلغة الی جوارک و وصلة الی قربک و ذریعة الی جنتک انک ذوالفضل
العظیم و انت الجواد الکریم.» [1] . «خداوندا بر محمد و آلش درود و
رحمت فرست و مرا از رنج و غم بدهکاری عافیت ببخش که آبرویم را در برابر
طلبکار میکاهد و خاطرم را پریشان و فکرم را آشفته میسازد و در اثر آن
دستم به کار نمیرود. پروردگارا از غم قرضداری و از پریشان فکری و گرفتاری و
بیدار خوابی وام داشتن به تو پناه میبرم، پس بر محمد و آلش درود فرست و
مرا از رنج طاقت فرسای آن نگهدار و ای پروردگار مهربان من از ذلت و خواری
وامداری در دنیا به تو پناه میبرم و از عقوبت عدم پرداخت آن در بعد مردن
به تو ملتجی میشوم، بنابراین بر محمد و آلش درود و رحمت فرست و مرا با
گشایش در رزق و معیشت کافی از قرضداری حفظ کن، خداوندا بر محمد و آلش درود
فرست و مرا از اسرافکاری و ولخرجیها بر کنار بدار و راه بذل و بخشش به
مستمندان با میانهروی و اعتدال در مصرف را به من نشان بده، و خوب اداره
کردن زندگی را به من بیاموز، و به لطف و کرمت از تجمل و اسرافم بازدار، و
وسایل روزی مرا از راه حلال فراهم کن و مرا به انفاق در راه خیر موفق بدار و
مرا از جمع آوری مال و ثروتی که باعث غرور و گردنفرازیم گردد، و یا موجب
طغیان و سرکشی شود، دور ساز، خداوندا لذت دوستی با فقرا و مستمندان را بر
کام من گوارا کن، و مرا بر معاشرت با آنان بردبار و خوشخو گردان و آنچه از
مال و منال دنیای زودگذر محروم داشتهای، آنها را در خزاین رحمت خود برای
عالم آخرتم اندوخته فرما و آنها را وسیله تقرب به درگاهت به وصول به بهشت
رضوانت قرار ده، زیرا تو تنها صاحب فضل عظیم و بخشنده کریمی...» این دعای شریف مشتمل بر نکات ذیل است: اولا،
امام علیهالسلام از خدای تعالی درخواست کرده و در درگاهش تضرع و زاری
نموده تا او را از قرضداری معاف دارد به خاطر زیان و اندوهی که وامداری در
پی دارد از جمله: الف- وامداری آبرو را میکاهد و چهره آدمی را فرسوده
میسازد، به خاطر غمهای فراوانی که بر شخص وامدار هجوم میآورد بخصوص اگر
قادر بر ادای آن هم نباشد. ب - قرضداری باعث آشفتگی خاطر و پریشانی و
پراکندگی فکر میگردد زیرا که شخص بدهکار درباره نحوه ادای دین و نجات از
آن همواره خاطرش پریشان است. ج- وامداری باعث تلاش و اشتغال به کار و فعالیت زیاد برای ادای دین و خلاصی از آن میگردد. د- براستی که بدهکاری باعث ذلت و خواری در زندگی دنیاست زیرا که بدهکار در برابر طلبکار همواره احساس ذلت مینماید. ه-
بدهکار پس از مرگش نیز زیر بار دین طلبکار است و جز با پرداخت وام، راه
خلاصی ندارد. با توجه به این امور و پیامدهای وامداری است که امام
علیهالسلام از خدای متعال درخواست دارد تا بر روزی او گشایشی دهد و او را
از رزق و روزی بیشتری برخوردار سازد تا از غمها و زیانهای قرض برکنار
بماند. ثانیا، امام علیهالسلام از خداوند متعال خواسته است تا او را
از اسرافکاری و ولخرجی نگهدارد زیرا که ولخرجی و بیش از حد لازم مصرف کردن
باعث از بین بردن و تباه ساختن اموال است. ثالثا، امام علیهالسلام از
خداوند درخواست کرده است تا راه درست مصرف کردن اموال را به او بیاموزد و
او را راهنمایی کند تا به جا مصرف کند و ولخرجی نکند و بر خود و خانوادهاش
تنگ نگیرد بلکه میانه رو و معتدل باشد. رابعا، امام علیهالسلام از خداوند متعال خواسته است تا روزیش را از راههای مشروعی قرار دهد که شرع مقدس از آنها منع نکرده است. خامسا، از خداوند مسألت کرده است که انفاق او را در راههای خوب و امور خیریه و در راههای رضای خدا قرار دهد. سادسا،
امام علیهالسلام از خداوند درخواست کرده است تا او را گرفتار ثروتی نکند
که باعث تکبر نسبت به مردم و خودپسندی و یا ظلم و تجاوز نسبت به دیگران
شود. سابعا، امام علیهالسلام از خداوند متعال درخواست کرده تا مصاحبت
با فقرا و بیچارگان را مورد علاقه او قرار دهد و در معاشرت با ایشان یاریش
کند تا هر اذیت و آزاری از ایشان ببیند، به آسانی تحمل کند. این بود برخی
از محتویات این دعای شریف.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) صحیفه سجادیه:دعای سیام. منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام 1372.
اسم الکتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 439