اسم الکتاب : دانشنامه امام جواد علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 173
تأثیر منت و معرفی شیعه
حضرت ابومحمد، امام حسن عسکری علیه الصلوة و السلام حکایت فرماید: روزی شخصی به حضور امام محمد بن علی الرضا علیهماالسلام وارد شد، در حالی که بسیار خوشحال به نظر میرسید. امام جواد علیهالسلام علت سرور و شادی او را سؤال نمود؟ در
جواب اظهار داشت: یا ابن رسول الله! از پدرت، امام رضا علیهالسلام شنیدم،
که فرمود: شادی انسان آن روزی است که از اموال و امکانات خود بر دیگر
مؤمنین و خویشان صدقهای داده و به آنها احسان کرده باشد. امروز تعداد
ده خانوار از خانوادههای فقیر و تهی دست به من مراجعه کردند؛ و به هر یک
از آنها در حد توان خود کمک نمودم و چون آنها شاد گشتند، من هم خوشحال و
مسرور میباشم. امام محمد جواد علیهالسلام به او فرمود: به جانم
سوگند، تو بهترین کار نیک و احسان را انجام دادهای؛ و باید هم این چنین
شادمان و مسرور باشی، مشروط بر آن که اعمال نیک خود را ضایع و حبط نگردانی.
آن شخص سؤال کرد: با این که من از شیعیان و دوستان واقعی شما هستم، چگونه ممکن است که اعمال و عبادات خود را ضایع گردانم؟ امام
علیهالسلام فرمود: مواظب گفتار و حرکات خود باش، چون هم اکنون اعمال و
رفتار نیک خود را نسبت به آن برادرانت ضایع کرده و از بین بردی. آن شخص با حالت تعجب پرسید: چگونه باطل شد، با این که من کاری را انجام ندادم؟! حضرت فرمود: آیا این آیهی قرآن را تلاوت کردهای: (یا أیها الذین آمنوا لا تبطلوا صدقاتکم بالمن و الأذی) [1] . یعنی؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! صدقات و کارهای نیک خود را با منتگذاری و آزار، باطل و ضایع نگردانید. آن
شخص گفت: یا ابن رسولالله! من بر کسی منت ننهادهام؛ بلکه بدون هیچ منت و
آزاری به یکایک آنان کمک و انفاق کردم؛ و هیچگونه توقعی هم از آنها
نداشتهام! امام جواد علیهالسلام در پاسخ، فرمود: خداوند متعال
فرموده: صدقات خود را به وسیلهی منت و ایذاء باطل ننمائید؛ و نفرموده است
بر کسانی که صدقه میدهید، منت ننهید؛ بلکه منظور هر نوع آزار و اذیتی است
که در رابطه با آن کار نیک به نوعی واقع شود. سپس امام جواد
علیهالسلام افزود: آیا منت گذاری بر آن افرادی که کمک کردهای مهمتر است،
یا ایجاد اذیت و آزار نسبت به ملائکهی مقرب الهی و مأمورین ثبت اعمال و
حفظ نفوس؟! آن شخص در پاسخ گفت: بلکه این مورد اخیر مهمتر و حساستر، و گناهش نیز افزون خواهد بود. بعد
از آن، حضرت فرمود: تو با این طرز برخورد و سخنی که این جا مطرح کردی، هم
موجب آزار من و هم سبب ایذاء ملائکه شدی و با این کار، صدقات و کارهای نیک
خود را ضایع و باطل گرداندی، چرا باید چنین کنی؟! و چگونه چنین ادعای مهمی را کردی و گفتی: من از شیعیان خالص هستم؟! آیا میدانی شیعیان خالص ما چه کسانی هستند؟ آن شخص پاسخ داد: خیر، نمیدانم. امام
علیهالسلام فرمود: شیعیان خالص آن افرادی هستند که همانند حزقیل نبی،
مؤمن باشد - که با او شیوهی مخصوص در مقابل طاغوت و فرعون زمانش توریه کرد
-؛ و نیز مؤمن آل فرعون، صاحب یس که خداوند دربارهی او فرموده است: (و
جاء من أقصی المدینة رجل یسعی) [2] . یعنی؛ مردی از آن سوی مدینه با سعی و کوشش آمد. همچنین سلمان، ابوذر، مقداد و عمار یاسر، این افراد از شیعیان خالص ما هستند، آیا تو با این افراد یکسان و مساوی هستی؟! اکنون خودت قضاوت کن، آیا با ادعائی که کردی، موجب اذیت و آزار ما و ملائکهی الهی نشدی؟! آن شخص عرضه داشت: یا ابن رسول الله! من از گفتار خود پشیمان شدم و توبه میکنم، شما مرا عفو نموده و راهنمائی بفرما که چه بگویم؟ حضرت فرمود: بگو که من از دوستان و از علاقهمندان شما هستم و با دشمنان شما دشمنی خواهم بود؛ و با دوستان شما دوست میباشم. آن
شخص اظهار داشت: یا ابن رسول الله! من نیز همین را میگویم و معتقد به آن
هستم و از آنچه که قبلا گفتم، توبه میکنم و عذرخواهی مینمایم. آن گاه در پایان، امام جواد علیهالسلام فرمود: هم اینک به نتیجه و ثواب صدقات و دیگر کارهای نیک خویش خواهی رسید. [3] .
[~hr~]پی نوشت ها: (1) سورهی بقره: آیهی 264. (2) سورهی قصص: آیهی 20. (3)
تفسیر الامام العسکری علیهالسلام: ص 314، ح 160، بحارالأنوار: ج 65، ص
159، تفسیر البرهان: ج 4، ص 20، ح 4، مستدرک الوسائل: ج 7، ص 234، ح 8123. منبع: چهل داستان و چهل حدیث از امام محمد جواد؛ مؤلف: عبدالله صالحی؛ نشر مهدی یار.
اسم الکتاب : دانشنامه امام جواد علیه السلام المؤلف : جمعی از نویسندگان الجزء : 1 صفحة : 173