علی میزان ایمان

روزی امام علی علیه‌السلام به فرزندش امام حسن علیه‌السلام فرمود: برخیز خطبه‌ای بخوان تا من بشنوم.
امام حسن علیه‌السلام گفت: ای پدر! من چگونه برای تنها شما صحبت کنم. خجالت می‌کشم که به روی شما نگاه کنم. علی علیه‌السلام همسران خود را جمع کرده و فرمود: گوش کنید تا حسن برای شما خطبه‌ای ایراد نماید. آنگاه امام حسن علیه‌السلام بپاخاست و پس از حمد و ثنای الهی درباره‌ی فضایل امام علی علیه‌السلام خطبه‌ای ایراد فرمود.
قال علیه‌السلام:
الحمد لله الواحد بغیر تشبیه، الدائم بغیر تکوین القائم بغیر کلفة الخالق بغیر منصبة الموصوف بغیر غایة المعروف بغیر محدودیة العزیز. لم یزل قدیما فی القدم، ردعت القلوب لهیبته، و ذهلت العقول لعزته و خضعت الرقاب لقدرته، فلیس یخطر علی قلب بشر مبلغ جبروته، و لا یبلغ الناس کنه جلاله،
و لا یفصح الواصفون منهم لکنه عظمته و لا تبلغه العلماء بألبابها و لا أهل التفکر بتدبیر أمورها. اعلم خلقه به الذی بالحد لا یصفه، یدرک الأبصار و لا تدرکه الأبصار، و هو اللطیف الخبیر. أما بعد فان علیا باب من دخله کان مؤمنا، و من خرج منه کان کافرا أقول قولی هذا و استغفر الله العظیم لی و لکم. [1] .
امام حسن علیه‌السلام فرمود:
(حمد خدای یکتا راست که بدون مانند است. همیشگی است، اما بدون آغازگری. برپاست اما بدون قیم. آفریدگار است، اما بدون گزینش، توصیف شده است، اما او را غایتی نیست شناخته شده است، اما او را محدودیتی نیست. تواناست و همواره در قدمت پیشتاز بوده است. دل‌ها از هیبت او بیمناکند و اندیشه‌ها از توانایی او، ناپایدار و گردن‌ها در برابر قدرت او باریک گشته‌اند.
درجه‌ی بزرگی و جبروت او به دل هیچ آدمی خطور نکند و مردمان به کنه جلال او نتوانند رسید و گویندگان آنان، از فرط عظمت او، از وصف او گنگ گردند و دانشمندان با خرد خود بدان نرسند و اندیشه ورزان به تدبیر امور عظمتش توانا نباشند.
داناترین آفریده‌ی او نسبت به او کسی است که بیابد که نمی‌تواند آن طور که شایسته است او را توصیف کند. دیده‌ها را درمی‌یابد و دیده‌ها نتوانند که او را دریابند، و او دانای مهرورز است. اما بعد! همانا که علی دروازه‌ای است که هر کس از آن طریق وارد شهر علم پیامبر شود، مؤمن باشد و هر کس که از او خارج شود، کافر خواهد شد. این سخن را من می‌گویم و از خداوند برای خود و شما طلب مغفرت دارم.)
پس از پایان این سخن امام علی علیه‌السلام برخاست و بین چشمان امام حسن را بوسید و فرمود: «ذریة بعضها من بعض والله سمیع علیم.» [2] «نسلی هستند که همه در خوبی‌ها همسان هستند «یعنی امام حسن علیه‌السلام هم مانند پدر و جدش ممتاز است.» و خداوند شنوای داناست.»
و در حدیث دیگری آمده است: امام علی علیه‌السلام به فرزندش امام حسن علیه‌السلام فرمود: برخیز و خطبه‌ای بخوان!. امام حسن علیه‌السلام برخاست و چنین فرمود:
قال علیه‌السلام:
الحمدلله الذی من تکلم سمع کلامه و من سکت علم ما فی نفسه و من عاش فعلیه رزقه و من مات فالیه معاده. اما بعد فان القبور محلتنا و القیامة موعدنا و الله عارضنا ان علیا باب من دخله کان مؤمنا و من خرج عنه کان کافرا.[3] .
امام حسن علیه‌السلام فرمود:
(سپاس خدایی راست که سخن هر سخنگویی را می‌شنود، و از ضمیر و دل هر فرد ساکتی آگاه است، هر کس زنده ماند، روزی وی به عهده‌ی اوست و هر کس بمیرد، بازگشت وی به اوست.
اما بعد! بدانید که گورها، باراندازهای ما هستند و رستاخیز میعادگاه ما و خداوند، عارض و خواهان ماست. همانا علی دروازه‌ای است که هر کس از طریق آن دروازه وارد شود، مؤمن خواهد بود و هر کس از او درگذرد، «از ولایت علی علیه‌السلام بیرون رود» کافر گردد.)