زکات واجب بر مردم

فتال نیشابوری می‌گوید:نقل شده است:از حسن بن علی علیه‌السلام از آغاز زکات پرسیدند، فرمود:خدای سبحان به آدم علیه‌السلام وحی فرمود:ای آدم! زکات خود را بده. عرض کرد:پروردگارا! زکات چیست؟ فرمود:برای من، ده رکعت نماز بخوان. پس خواند و عرض کرد:پروردگارا! این زکات، بر من و بر دیگر بندگان تو واجب است؟ فرمود:این زکات نمازی، [تنها] بر تو واجب است، و بر فرزندان تو - هر کدام که مالی جمع کنند -، زکات مالی واجب است. [1] .
قاضی نعمان از حسن بن علی علیه‌السلام - که صلوات خدا بر او باد - نقل کرده است:زکات، از هیچ مالی نمی‌کاهد. [2] .
یعقوبی می‌گوید:و حسن بن علی علیه‌السلام بخشنده و بزرگوار، و در صورت و سیرت، شبیه‌ترین مردم به رسول خدا صلی الله علیه و آله بود، و از او پرسیدند:از رسول خدا صلی الله علیه و آله چه شنیده‌ای؟ فرمود:شنیدم به مردمی گفت:«از آنچه شک [و دودلی] برایت آورد، دست بردار که شر، شک [و دغدغه‌ی خاطر] است، و خیر، آرامش [و یقین دل]». و به یاد دارم در همان حالی که همراه او از کنار خرمای تنگدستان راه می‌رفتم، خرمایی برداشتم و در دهان گذاردم، و رسول خدا صلی الله علیه و آله انگشت خود را در دهانم کرد، و آن را بیرون آورد و انداخت، و فرمود:
«صدقه [3] برای محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله حلال نیست». و نیز از او نمازهای پنجگانه را به یاد دارم.[4] .
دولابی با سند خود از ابوالحوراء نقل کرده است:
به حسن بن علی علیه‌السلام عرض کردم:از رسول خدا صلی الله علیه و آله چه به یاد داری؟ فرمود:به یاد دارم که خرمایی از خرماهای صدقه را برداشتم و در دهان گذاردم، و پیامبر صلی الله علیه و آله آن را از دهانم بیرون آورد و در خرماهای صدقه قرار داد، گفتند:ای رسول خدا! این خرما برای این کودک چه زیانی داشت؟ فرمود:صدقه برای ما، آل محمد روا نیست. [5] .
قاضی نعمان می‌گوید:به ما روایت رسیده است که حسن بن علی علیه‌السلام فرمود:
رسول خدا صلی الله علیه و آله دستم را گرفت و با او به راه افتاده، به انبوه خرماهای صدقه، گذرمان افتاد؛ من که در آن روز کودک بودم، با شتاب دویدم و خرمایی برداشته، در دهان خود گذاردم، و رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و انگشت خود را در دهانم کرد و آن را بیرون آورد و در میان خرماها افکند. سپس فرمود:«ما، خاندان وحی، صدقه برای ما روا نیست». [6] .
قاضی نعمان می‌گوید:امام باقر علیه‌السلام فرمود:
حسین بن علی علیه‌السلام خانه‌ای را صدقه داد، و حسن بن علی علیه‌السلام به او فرمود:از آن رو برتاب [و دیگر از آن استفاده نکن]. [7] .
کلینی با سند خود از ابوبصیر، از امام صادق علیه‌السلام نقل کرده است:
عده‌ای در مدینه گفتند:حسن علیه‌السلام مالی ندارد. و آن حضرت [که شهرت به فقر را بر خود گران می‌دید]، فرستاد و از شخصی، هزار درهم وام گرفت، و آن را نزد کسی که مسئول گردآوری صدقات بود، فرستاد و فرمود:این، صدقه [و زکات] دارایی ماست. پس مردم گفتند:حسن این را از جانب خود نفرستاده مگر آن که مالی دارد. [8] .
ابونعیم اصفهانی از محمد بن علی علیه‌السلام نقل کرده است:
امام حسن علیه‌السلام فرمود:من از پروردگار خود شرم دارم که او را دیدار کنم و به خانه‌اش نرفته باشم. و بیست و پنج بار با پای پیاده از مدینه رهسپار [مکه] شد.[9] .