مسئله دوّم‌

كفّاره روزه ماه رمضان و نذر معيّن و عهد عبارتست از:

آزاد كردن بنده يا روزه گرفتن شصت روز پشت سر هم يا طعام دادن به شصت مسكين.

فرع‌

اگر روزه‌دار، روزه‌اش را با افطار بر حرام فاسد كند مطلقا بر او واجب است هر سه كفّاره را بدهد اعم از آنكه حرام، حرام ذاتى و اصلى بوده همچون زناء و استمناء و خوردن مال ديگران يا عارضى باشد نظير نزديكى با همسرش در حال ناپاكى.

مسئله سوّم‌

مريضى كه بواسطه مرض روزه‌اش را افطار كرده اگر كسالتش تا رمضان سال آينده ادامه پيدا كند قضاء روزه‌اى كه افطار نموده ساقط است منتهى بجاى هر روزى كه افطار نموده واجب است فديه يعنى يك مدّ طعام بدهد.

فرع‌

اگر مريضى كه روزه ماه رمضان را افطار نموده قبل از فرا رسيدن رمضان سال ديگر بهبودى پيدا نموده ولى سستى كرده و قضاء روزه‌هاى خورده شده را نگيرد بر او هم قضاء و هم فديه واجب مى‌باشد.

و اگر سستى نكرده باشد تنها قضاء بر او واجب است.

مسئله چهارم‌

كسيكه از قضاء نمودن روزهايش متمكن شد ولى پيش از مبادرت به آن فوت كرد لازم است پسر ارشدش آنها را قضاء نمايد.