يضرب با ضارب شباهت دارد چه آنكه اولين حرف از فعل متحرك بوده، عينا اوّل حرف اسم نيز متحرك است و حرف دوّم فعل ساكن بوده همان طورى كه حرف دوّم اسم نيز ساكن است و حرف سوّم و چهارم فعل متحرك بوده و در مقابل حرف سوّم و چهارم اسم نيز داراى حركت است.

2- همان طورى كه بر سر اسم لام تأكيد داخل مى‌شود بر سر فعل مضارع نيز اين لام درمى‌آيد مثلا مى‌گويند:

انّ زيدا ليقوم (همانا زيد مى‌ايستد) چنانچه مى‌بينيم بر سر « ليقوم » كه فعل مضارع است لام تأكيد درآمده همان طورى كه بر سر اسم نيز درآمده و مى‌گويند: انّ زيدا لقائم (همانا زيد ايستاده است).

3- اسم با فعل مضارع در عدد حروف مساوى است مثلا يضرب داراى چهار حرف است يعنى (يا- ض- راء- باء) اسم نيز كه « ضارب » باد چهار حرف دارد.

و امّا شباهت معنوى فعل مضارع با اسم:

فعل مضارع مشترك است بين حال و استقبال همان طورى كه اسم فاعل نيز همينطور است فلذا اين قسم از فعل را به ملاحظه شباهتى كه با اسم دارد مضارع يعنى مشابه خوانده‌اند به هرصورت هرگاه « سين » يا « سوف » بر سرش داخل كنند آن را به استقبال اختصاص داده‌اند چنانچه ادخال لام مفتوحه بر آن فعل را به زمان حال اختصاص مى‌دهد.

4- هرگاه به فعل مضارع نون تأكيد و نون جمع مؤنث متّصل باشد در صورت اوّل فعل مبنى بر فتح بوده مانند يضربنّ و در فرض دوّم مبنى بر سكون است نظير: يضربن و تضربن‌

5- و امّا استخراج فعل ماضى و مضارع از جملات مذكور و بيان علائم اعراب و نباء در آنها:

الف: ارتدّوا (فعل ماضى، مبنى بر ضمه است) تبيّن (فعل ماضى، مبنى بر فتح است) سؤّل (فعل ماضى، مبنى بر فتحه است) املى (فعل ماضى، مبنى بر فتحه‌