7- « تقىّ سعيد عاقبته»

8- « سعيد الجميل وجهه»

6- در ميان كلمات ذيل آنچه مناسب هست را در جاهاى خالى از جملات زير قرار دهيد:

« يقظ، شديدة، قرير، حلو، كريمة، كريم»

1- زارنى رجل ... حسبا و نسبا

2- العرب ... نخوتهم ... ضيافتهم‌

3- « هذا الخطيب ... الألفاظ»

4- « ما زال سجّاد ... العين ناعم البال»

5- « لقيت اليوم رجلا ... الفؤاد»

7- جمله زير را تركيب كرده و اعراب كلماتش را بگوئيد:

«فإنّالدّنيا زنق مشربها، ردغ مشرعها، يونق منظرها و زيوبق مخبرها، غرور حائل و ضوء آفل و ظلّ زائل ...»

( نهج البلاغة، الخطبه 83- 7)

جواب‌

1- صفت مشبهه اسمى است كه از فعل لازم مشتق شده تا دلالت كند بر كسى كه فعل يعنى ثبوت امرى قائم به او است و صيغه آن بر خلاف صيغه اسم فاعل و اسم مفعول است و براى آن قاعده‌اى نبوده بلكه بايد از اهل زبان شنيد مانند: حسن (نيكو) صعب (سخت) شجاع (دلير) شريف (باعظمت).

2- صفت مشبهه مطلقا همچون فعلى كه از آن مشتق شده عمل مى‌كند چه به معناى حال بوده و چه استقبال و چه ماضى مشروط به اينكه بر آنچه اسم فاعل اعتماد دارد بايد معتمد باشد.

3- در هرموردى كه صفت مشبهه معمولش را نصب يا جرّ دهد بايد در آن ضمير موصوف باشد مانند: جائنى زيد الحسن الوجه (بجر الوجه) يا جائنى زيد حسن الوجه (به نصب الوجه) يا جائنى زيد حسن وجه‌