اسم الکتاب : بیان المراد؛ شرح فارسی بر اصول الفقه المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 221
قوله: انّه يكون حاكيا عنها و عنوانا لها: ضمير در « انّه » به مشتقّ و در « عنها » و « لها » به ذات عود مىكند.
قوله: نحو اسم الفاعل: حكايت اسم فاعل از ذات مثل
اينستكه مىگوئيم: زيد ضارب.
قوله: و اسم المفعول: حكايت اسم مفعول از ذات مانند
اينكه بگوئيم: زيد مضروب.
قوله: و اسماء المكان: حكايت اسم مكان از ذات نظير
اينكه مىگوئيم: هذا البيت مسجد قوم.
قوله: و الآلة: حكايت اسم آلت از ذات همچون اينمثال كه مىگوئيم: هذا الشّيئ مقراض.
قوله: لانّها كلّها لا تحكى عن الذّات: ضمير در « انّها » به افعال و مصادر راجع است.
قوله: و لا تكون عنوانا لها: ضمير در « لا تكون» به افعال و مصادر و
در « لها » به ذات راجع مىباشد.
قوله: و ان كانت تسند اليها: ضمير در « كانت » به افعال و مصادر راجع بوده و ضمير در « اليها » به ذات برمىگردد.
قوله: منه يكون انتزاع المشتقّ و اشتقاقه: ضمير در « منه » به الّذى راجع بوده كه صفت است براى « المبدء » و جار و مجرور متعلّق مىباشد به « يكون » و ضمير در « اشتقاقه » به مشتقّ راجع بوده و اين كلمه عبارت اخرى
براى « انتزاع » مىباشد.
قوله: و يصحّ صدقه على الذّات: ضمير در « صدقه » به مبدء راجع است.
قوله: فهى تتلبّس بها تارة و لا تتلبّس بها اخرى: ضمير « هى » به ذات و ضمير در « بها » به صفت راجع مىباشد.
قوله: فى كلا الحالين: يعنى حال تلبّس و عدم تلبّس.
متن: و انّما نشترط ذلك فلاجل ان نتعقل انقضاء التّلبّس بالمبدء مع بقاء
الذّات حتّى يصحّ ان نتنازع فى صدق المشتقّ حقيقة عليها مع انقضاء حال التّلبّس
بعد الاتّفاق على صدقه حقيقة عليها حال التّلبّس و الّا لو كانت الذّات تزول
بزوال
اسم الکتاب : بیان المراد؛ شرح فارسی بر اصول الفقه المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 221