فحص از دليل حجّيّت اصل محرز نيست، امّا در اينجا فحص به منظور طلب نمودن معارض با حجّت مى‌باشد، يعنى عام حجّت بوده، منتهى فحص مى‌كنيم شايد به حجّتى اقواى از عام دست بيابيم.

بحث ششم كلام در خطابات شفاهى‌

آيا خطابات شفاهى از قبيل: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا.*

اختصاص به حاضرين در مجلس تخاطب دارد يا غير حاضرين، يعنى غائبين بلكه معدومين را نيز شامل ميشود؟

قبل از بيان مختار خود لازم است محلّ نزاع را معيّن و مشخّص نمائيم:

ممكنست محلّ نزاع به سه صورت طرح شود:

1- بگوئيم نزاع در اينست: تكليفى كه خطاب حامل آن است آيا بمعدومين تعلّق مى‌گيرد، همانطوريكه بموجودين و حاضرين متوجّه ميشود يا تعلّقش بمعدومين صحيح نيست؟

2- بگوئيم نزاع در اينست: خطاب با غائبين بلكه معدومين با الفاظى كه براى خطاب جعل شده صحيح است يا صحيح نيست؟

3- بگوئيم نزاع در اينست: الفاظ واقع بدنبال ادات خطاب آيا نسبت به غائبين بلكه معدومين شمول و عموم دارد يا چنين نيست؟

بايد توجّه داشت كه نزاع در صورت اوّل و دوّم در امر عقلى است و در فرض سوّم لغوى مى‌باشد.

مختار مؤلّف‌

مؤلّف گويد:

شكّى نيست كه تكليف معدومين عقلا صحيح نمى‌باشد، يعنى نميتوان‌