شرح‌

اسم فاعل عبارتست از اسمى كه بر كننده كارى دلالت كند و آن از ثلاثى مجرّد غالبا بر وزن فاعل مى‌آيد مانند:

ناصر (يكمرد يارى‌كننده) و ضارب (يكمرد زننده).

و آن داراى شش صيغه است، سه تا مذكّر و سه تا مؤنّث باين شرح:

صرف اسم فاعل ازمادّه «نصر»

ناصر يكمرد يارى‌كننده‌

ناصران دو مرد يارى‌كننده‌

ناصرون مردان يارى‌كننده‌

ناصرة يكزن يارى‌كننده‌

ناصرتان دو زن يارى‌كننده‌

ناصرات زنان يارى‌كننده‌

متن: و اسم المفعول منه على مفعول، تقول:

منصور، منصوران منصورون، منصورة، منصورتان، منصورات و مناصر.

و تقول:

ممروربه، ممروربهما، ممروربهم، ممروربها، ممروربهما، ممروربهنّ فتثنّي و تجمع و تذكّر و تؤنّث الضّمير فيما يتعدّى بحرف الجرّ لا اسم المفعول.

ترجمه:

اسم مفعول‌

و اسم مفعول از ثلاثى مجرّد بر وزن مفعول مى‌آيد چنانچه مى‌گوئى:

منصور يكمرد يارى‌شده‌