زماننا هذا عن ان يعلم قدر صالح من العلوم الادبيّة لما شاع من كون التداوين باللغة العربيّة .

ترجمه :

ششم مرتبه علم‌

مرحوم محشّى درذيل كلام مصنّف يعنى « فى اىّ مرتبة هو » ميفرمايد :

ششم از اجزاء علم اينست كه بيان مى‌كنند علم منظور در چه مرتبه از مراتب است چنانچه مى‌گويند :

مرتبه منطق اينست كه بعد از تهذيب اخلاق و مستقيم نمودن فكر ببرخى از قواعد هندسى است . و استاد ما در بعضى از رساله‌هايش فرموده : در زمان ما سزاوار است فراگرفتن علم منطق را بقدرى تأخير بياندارند كه شطرى از علوم ادبيرا ياد گرفته باشند زيرا فعلا چنين شايع است كه كتب علمى مدوّن به لسان تازى و لغت عربى تنظيم شده است .

حاشيه : قوله : القسمة :

اى قسمة العلم او الكتاب الى ابوابهما :

فالاوّل كما يقال : ابواب المنطق تسعة :

الاوّل باب ايساغوجىّ اى الكلّيّات الخمس .

الثانى : التّعريفات .

الثالث : القضايا .

الرابع : القياس و اخواه .

الخامس : البرهان .

السّادس : الجدل .

السّابع : الخطابه .

الثامن : المغالطة .

آثار الباقية في شرح الحاشية؛ص451

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص