معناى عكس‌

عكس داراى دو معنا است : مصدرى و اسمى .

معناى مصدرى : عبارتست از نفس تبديل و جابجا نمودن طرفين قضيّه .

معناى اسمى : عبارتست از قضيّه حاصل بعد از تبديل .

محشّى ميفرمايد :

همانطوريكه عكس بر معناى مصدرى اطلاق ميشود همچنين بر قضيّه حاصل بعد از تبديل كه معناى اسمى باشد اطلاق ميگردد .

البتّه اطلاق دوّمى مجازى و از قبيل اطلاق لفظ بر ملفوظ يا خلق بر مخلوق مى‌باشد .

حاشيه : قوله : مع بقاء الصدق :

بمعنى انّ الاصل لو فرض صدقه لزم من صدقه، صدق العكس لا انّه يجب صدقهما فى الواقع .

ترجمه : مرحوم محشّى در ذيل عبارت مصنّف يعنى « مع بقاء الصدق » ميفرمايد :

مقصود اينست كه اگر فرض نموديم اصل قضيّه صادق است از صدقش صدق عكس لازم آيد نه اينكه بحسب نفس الامر و واقع هردو بايد صادق باشند .

حاشيه : قوله : و الكيف :

يعنى ان كان الاصل موجبة كان العكس موجبة و ان كان سالبة كان سالبة .

ترجمه : مرحوم محشّى در ذيل عبارت مصنّف يعنى « و الكيف » ميفرمايد :

مقصود اينست كه اگر اصل قضيّه موجبه است عكس نيز موجبه و در صورتيكه سالبه بوده آن نيز سالبه باشد .

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص