نهى- نفى- جحد- استفهام‌

از تقسيماتى كه مختص بفعل هست اينستكه فعل گاهى نهى است و گاهى نفى و زمانى جحد و موقعى استفهام.

فعل نهى- آنستكه دلالت كند بر طلب ترك عملى مانند كلمه لا تجيبوه كه در فرمايش حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله آمده:

من بدء بالكلام قبل السّلام فلاتجيبوه.

و علامت اين فعل اينستكه بر سر فعل مضارع كلمه لا كه بآن لاء ناهيه مى‌گويند در مى‌آورند و آخر فعل مضارع را مجزوم مى‌كند مانند لام امر غائب.

فعل نفى- آنستكه دلالت كند بر واقع نشدن كارى چه در زمان گذشته و چه در زمان حال و چه در زمان استقبال مانند كلمه ما عبد اللّه كه در فرمايش امام صادق عليه السلام وارد شده است:

ما عبد اللّه بشى افضل من الصّمت و المشى الى بيته.

و ادوات نفى بسيار است منجمله ما كه هم بر سر فعل ماضى داخل شود و هم بر مضارع و لا و لن كه ايندو فقط بر سر مضارع داخل شوند و نيز اداتى ديگرى هستند كه اينجا محلّ ذكر تمام آنها نيست.

فعل جحد- آنستكه دلالت كند بر واقع نشدن فعلى در زمان گذشته نزديك كه در فارسى بآن ماضى نقلى گويند و علامت آن لم يا لمّا است كه بر سر فعل مضارع آمده و عمليكه لاء ناهيه مى‌كند ايندو هم همان عمل را