اسم الکتاب : اساس الصرف، مشتمل بر امهات مسائل علم صرف المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 16
و از غير ثلاثى آنكه بيشتر از سه حرف باشد مانند: إكرام « نيكى كردن» و هركدام داراى
اوزانى هستند.
اوزان مصادر ثلاثى
اوزان مصادر ثلاثى بر دو قسم است: قياسى و غير قياسى.
اوزان قياسى مصادر ثلاثى بقرارزير مىباشد:
1- فعل: هرفعل ثلاثى متعدّى كه عين الفعل آن مفتوح يا مكسور باشد بر اين
وزن ميآيد مانند: ضرب و فهم كه مصدرشان ضرب و فهم است.
2- فعل مصدر است براى فعل صحيح ثلاثى مانند: فرح « شاد شد» كه مصدرش فرح است و
فعل معتل اللّام ثلاثى مانند: جوى « عشق ورزيد» كه مصدر جوىّ مىباشد و فعل ثلاثى كه مضاعف باشد مانند:
شلّ « خشك شود» كه مصدرش شلل است.
3- فعاله: مصدر است براى هرفعل ثلاثى كه دلالت بر حرفه و شغل نمايد
مانند: صاغ « ريخت » كه مصدرش صياغه ميشود.
4- فعال: مصدر است براى افعا ثلاثى كه دلالت بر هيجان و فرار كنند
مانند: نكح « ازدواج نمود» و فرّ « فرار نمود» كه نكاح و فرار است.
5- فعال: غالبا مصدر است براى افعاليكه بر صوت دلالت كنند مانند صرخ « فرياد زد» كه مصدر صراخ است.
6- فعله: غالبا مصدر است براى افعاليكه بر رنگ دلالت كنند مانند حمر « سرخ شد» كه مصدرش حمره ميشود.
7- فعاله: غالبا مصدر است براى افعاليكه عين الفعل آنها مضموم باشد
مانند: كرم « باسخاوت شد» كه مصدرش كرامه مىباشد.
اسم الکتاب : اساس الصرف، مشتمل بر امهات مسائل علم صرف المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 16