است فرض كنيد انسان سالم و تندرستى در يك هواى نه سرد و نه گرم، در محيط دور از غوغا و كاملاً بى سر و صدا، فارغ از هرچيزى كه انسان را به خود مشغول مى سازد «دراز كش »بخوابد، او به خود چنين تلقين كند كه هم اكنون پديد آمده است به گونه اى كه رابطه خود را ازگذشته و خاطرات پيشين قطع كند. تا با نيروى انديشه، بدن و كليه اعضاى خود را به دست فراموشى بسپارد، و چيزى در فضاى ذهن او، خودنمايى نكند، در اين حالت كه در فضاى فراموشى بزرگ و درياى غفلت فرو رفته، احساس مى كند كه: همه چيز را فراموش كرده جز خود و ذات خويش را و به حكم اينكه، فراموش شده غير از فراموش نشده است بايد نتيجه گرفت در وجود ما گوهرى است غير از تن و اعضاى ما، كه مورد فراموشى قرار مى گيرند ولى آن هرگز در چنين هاله اى قرار نمى گيرد.

اين براهين سه گانه، در عين همگانى بودن، جنبه تجربى نيز دارند، و همه طبقات مى توانند از آن بهره بگيرند.

البته حكما براى اثبات روح و روان، دلايل ديگرى دارند، و ما برخى از آنها را در بخش «تجرد روح» مى آوريم و هدف در اين بخش اثبات خود روح است، و نظر به تجرد آن نداريم، هرچند همين براهين علاوه بر وجود روان، تجرد آنها را نيز ثابت مى نمايد.

با توجه به اين براهين سه گانه، اكنون وقت آن رسيده است كه از نظر قرآن درباره روح آگاه شويم و اينكه نظر اين كتاب آسمانى در باره آن چيست.[1]

آيا قرآن بر وجود گوهرى غير از بدن گواهى مى دهد؟! تصديق اين مطلب، نياز به دقت در مفاد آنها دارد. اينك با ذكر عناوينى كه بيانگر كيفيت دلالت آنها است، به نقل آنها مى پردازيم.