پاسخ: هدف از استدلال، اثبات اصل ارتباط است و اين كه شهيدان راه حق آگاهند و از اوضاع دوستان خود اطلاعاتى به دست مى آورند و امّا حدود و اندازه اين آگاهى چيست؟ از خود آيه استفاده نمى شود، در اين قسمت بايد از آيات ديگر و احاديث صحيح اسلامى استمداد جست گذشته از اين، سؤال متوجه احتمال اخير است بنابر معنى اول، ارتباط همه جانبه برقرار است.

5. فايده اين بشارت چيست؟

بنابه معنى اوّل، نتيجه و فايده تبشير (بشارت دادن) در حالى كه ما اصلاً صداى آنان را نمى شنويم چيست؟ البته اين سؤال نسبت به معنى اخير متوجه نيست.

پاسخ: مى توان به پرسش ياد شده چنين پاسخ داد: اين سؤال اختصاص به اين آيه ندارد بلكه نظاير آن در قرآن فراوان است زيرا قرآن حاكى از وجود يك رشته خطاباتى از جانب خداوند است كه متوجه فرزندان آدم شده است در حالى كه آنان آنها را نشنيده و احساس نكرده اند و اگر قرآن از وجود چنين خطاباتى گزارش نمى داد، هرگز ما از آنها اطلاعى پيدا نمى كرديم مانند:

(يا بَنِى آدَمَ إِمّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتِى فَمَنِ اتَّقى وَأَصْلَحَ فَلا خَوفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ). (اعراف/35)

«اى فرزندان آدم اگر پيامبرانى از شما برانگيخته شوند كه آيات مرا براى شما تلاوت كنند، هركس (از مخالفت با خدا)بپرهيزد خويشتن را اصلاح كند ترس واندوه براى او نيست».

سياق آيات حاكى است كه ظرف صدور اين خطاب و نظاير آن[1] كه در اين سوره آمده است همان آغاز آفرينش است نه موقع نزول قرآن، و دلايل خاتميت نيز، اين مطلب قطعى را قطعى تر مى سازد زيرا اگر ظرف صدور اين