7 جملات فعليه ساده‌

همان‌طور كه گذشت، جملات فعليه جملاتى هستند كه اوّلين ركن آنها فعل است. حال براى روشن شدن مفهوم جملات فعليه ساده، به مثال‌هاى زير دقّت كنيد:

1. « لعب الولد؛ بچّه، بازى كرد»

2. « فتح الباب؛ در باز شد»

در مثال 1، « لعب » مسند و « الولد » مسند اليه است و با همين دو كلمه، معناى مفيد جمله تشكيل شده است. در مثال 2 نيز « فتح » مسند و « الباب » مسند اليه است و همين دو ركن، معناى مفيدى را به مخاطب منتقل مى‌كنند.

به جملاتى مانند 1 و 2 كه معناى مفيد جمله با فعل (مسند) و مسند اليه آن تكميل مى‌شود و نيازى به جزء ديگرى ندارد، جملات فعليه ساده مى‌گوييم و اين افعال را افعال تام مى‌ناميم. [1]

حال با توجّه به اين‌كه افعال، برخى معلوم و برخى مجهولند، به بررسى ساختار جملات فعليه ساده مى‌پردازيم.

الف) مسند اليه افعال معلوم در جملات فعليه ساده را فاعل گويند. در مثال [1] « لعب » فعل معلوم است كه به « الولد » نسبت داده شده است. از اين‌رو، « الولد » مسند اليه فعل تام « لعب » و فاعل است.

[1] . در آينده، با جملاتى آشنا مى‌شويم كه در آنها معناى مفيد جمله يا فعل و مسند اليه آن كامل نشده و نيازمند جزء ديگرى است. به اين‌گونه جملات، فعليه غير ساده مى‌گويند و افعال مربوط به آنها را افعال ناقصه مى‌نامند.