اسم الکتاب : مفاهیم علم نحو المؤلف : العصاری، محمود رضا الجزء : 1 صفحة : 110
فاعل (على) به وسيله « قام » است و « العادل » به خاطر تابع بودن از فاعل، اعراب
رفع گرفته است. پس عامل در هردو يكى است.
اقسام توابع
توابع بر پنج قسمند:
1. نعت؛
2. عطف به حروف؛
3. تاكيد؛
4. بدل؛
5. عطف بيان.
در اين كتاب با (4) نوع از توابع
آشنا مىشويد و « عطف بيان» و احكام آن در نحو (2) خواهد
آمد.
نعت
به مثالهاى زير توجّه كنيد:
1. جاء زيد الكريم؛
2. رأيت رجلا كريما.
در مثال 1، « زيد » فاعل
و مرفوع است و « الكريم » تابع آن است. توجّه كنيد كه كلمه « الكريم » از نظر معنا چه نقشى در جمله دارد؟ گوينده با آوردن كلمه « الكريم » چه فايدهاى را به مخاطب منتقل كرده است؟
در مثال 2، « رجلا » مفعول
به و « كريما » تابع آن است؛ به همين دليل، مانند
كلمه « رجلا » منصوب است. در اين مثال، « كريما » چه فايده معنوى دارد؟
با كمى دقّت متوجّه مىشويد كه « الكريم » و « كريما » هردو توضيحى در رابطه با كلمه
ماقبل خود (متبوع)، مىدهند و بيانگر يكى از ويژگىهاى « متبوع » مىباشند.
به اينگونه كلمات « نعت »[1] گفته
مىشود.
[1] . از
اينرو، نعت بيشتر « مشتق » ( اسم فاعل، اسم مفعول، صفت
مشبّهه، صيغه مبالغه، افعل تفضيل) است.
اسم الکتاب : مفاهیم علم نحو المؤلف : العصاری، محمود رضا الجزء : 1 صفحة : 110