در خطبه كتاب از قلم خواجه بعد از بسمله و حمد له فرمايد: (و سميته بتجريد العقايد) نسخه كتابخانه مدرسه سپهسالار (مطهرى)/ 6365- در مقدمه اين كتاب گويد (اين كتاب را بر بهترين اسلوب ترتيب و تنظيم نمودم و آنچه را بدليل بمن ثابت شده و معتقد خويش قرار داده بودم درج كردم و ...)

بنابراين مذهب و عقيدت خواجه را از اين كتاب ميتوان بدست آورد اين كتاب بر شش مقصد مرتب است:

اول امور عامه دوم در جواهر و اعراض- سوم در اثبات صانع و صفات او- چهارم در نبوت- پنجم در امامت- ششم در معاد و اثبات آن.

نسخه‌اى از اين كتاب بشماره/ 386 حكمت در كتابخانه آستان قدس و نسخه قديمى ديگرى ضمن مجموعه شماره 66/ 32 كتابخانه مجلس شوراى اسلامى ايران موجود است.

تجريد العقايد از همان زمان تأليف شهرت يافته و عده بسيارى از فضلاء و محققين در رد و قبول آن كتابها نوشته‌اند و انتقادها و اعتراضها بدان كرده و شرحها و حواشى بر آن نگاشته‌اند.

برخى از شرحهاى تجريد:

1- شرح تجريد- جمال الدين حسن بن يوسف بن مطهر مشهور به (علّامه حلى 716 ه) كتاب شرح مختصرى است كه شهرت آن بينيار از تعريف و توصيف است.

اول آن (الحمد لله القاهر سلطانه، الواضح برهانه، الغامر احسانه، الذى ايّد العباد بمعرفته) و موسوم است به «كشف المراد فى شرح تجريد الاعتقاد» بسال 1311 ه ق در بمبئى، و بسال 1353 ه در صيدآء بچاپ رسيده است.

2- شرح شمس الدين محمود بن عبد الرحمن بن احمد اصفهانى (694- 749 ه) اين شرح، نافع‌ترين شروح تجريد است و شارح شرح خود را (تسديد القواعد يا تشييد القواعد فى شرح تجريد العقايد) ناميده است و بين فضلاء به (شرح قديم) معروف است‌