672 ه. ق) كه نسبت به جهان تابان دانش انجام داده آن را به نام (نصير
الدين) ناميدهاند، در اين باب به (اصول علم الهيئة ص 12 ط بيروت) و كتاب (ارواد
الظلماء ص 55 ط 1 بيروت تأليف دكتر كرنيليوس فانديك (1818- 1895 م) رجوع شود.[1]
هوش سرشار ايمانى خواجه
عالم جليل صاحب مقامع الفضل:
در فصل (ضلد) در ترجمه شعر معروف:
ز تركان چهار وز هندوى پنج
دو رومى ابا يك عراقى
بسنج
سه روز و سه شب يك نهار و دو ليل
دو باز، و سه زاغ و
يكى چون سهيل
دو ميغ و دو ماه يكى همچو دود
ز نه نه شمردن برافتد
يهود
نوشته است: گويند كه فخر الحكمآء و العلمآء خواجه نصير الدين طوسى با
جمعى از مسلمين و يهود در كشتى بسفر ميرفتند و مجموع ايشان سى نفر بودند از تلاطم
دريا كشتى مشرف به غرق شد همه اتفاق كردند قرعه زنند و از مسافران بدريا اندازند
شايد بعضى باقى بمانند پس خواجه:
در چنين حالى تدبيرى نمود و ايشانرا بترتيبى نشانيد كه از نه نه
شمردن و نهمين را بآب انداختن مجموع يهود هلاك شدند و تمام مسلمين سالم ماندند، و
اين جمله از كرامات است.
و طريقش چنين بود كه از مسلمين چهار و از يهود پنج و از مسلمين دو و
از يهود يك و همچنين.
بترتيب شعر و تقديم مسلمين بر يهود نشانيد و عدد مسلمين با يهود
برابر بوده
[1]اقوال الائمه ج 10 ص 58- ترجمه زندگانى محمد صلّى اللّه
عليه و اله و سلّم كارلايل ط 7/ 18