حاجى عبد الغنى شيروانى در كتاب (انوار الرمل) چاپ 312 (ق بمبئى ص 25
نوشته است: (قال الامام المحقق البحر المدقّق سلطان الحكمآء فى الاقطار نصير الحق
و الملّة و الدين الطوسى: فى رسالة غاية الاختصار): چون يرليغ جهان مطاع نافذ شده
بود كه اين مختصر در غايت اختصار باشد و آنچه مقصود از مطلوب مطولات اين فن است
درين مختصر معلوم شده از آن جهت، تسكين دائره عدد را اختيار نموديم و بر طالب و
مطلوب اختصار كرديم و تسكين مذكور اين است ...
مؤلف كتاب (فرقه اسماعيليه) نوشته است ص 428: خواجه نصير الدين مردى
راهى و داراى استعداد و قدرت ذهنى اصيل و ممتازى بوده است، مثلا گويند كه براى
آنكه نتيجه و اثر صداى ناگهانى را بر روى سربازان دريابد، و به فرق آن با زمانى كه
از وقوع صدا قبل از كار اطلاع دارند پى ببرد آزمايشهائى كرده است.[1]
هندسهدان بتمام معنى:
خواجه يك مسئله را از چهل راه ثابت نمود
در سال (1258/ م) نصير الدين طوسى كه برياست منجمّان منصوب شده بود
در مراغه آذربايجان بدستور هلاكو خان پادشاه مغول و بكمك همكارانى از دمشق موصل
تفليس و قزوين فراخوانده شده بودند، زيجى ساخت و يك دستگاه نجومى بسيار دقيقى درست
كرد.
- البستانى/ 11/ 359- تاريخ ابن الوردى/ 2/ 318- تاريخ گزيده/ 705-
تأسيس الشيعة/ 395- تحفة الاحباب/ 348- تنقيح المقال/ 3/ 179- جامع الرواة 2/ 188-
ريحانة الادب/ 2/ 171- الذريعة/ 3/ 352- شذرات الذهب/ 3395- العبر/ 5/ 300- فوات
الوفيات/ 2/ 149- فوائد الرضوية/ 603 لؤلوة البحرين/ 245- محبوب القلوب «خ»- المستدرك/ 3/ 464- نقد الرجال/ 245-
الوافى بالوفيات// 1/ 179- احوال و آثار خواجه از مدرّس رضوى). م
[1](رونالدسون مذهب شيعه/ 294) نظر صاحب مختصر الدول طبع بيروت
ص 506- از كتاب سعدى تا جامى ص 23 و 24 نوشته شده