محمد بن الحسن، از فقهآء اماميه. و از محدّثين طوس بوده. و خواجه در
دامان تربيت چنان پدرى پرورش يافته است. خواجه در آغاز كودكى قرآن مجيد آموخت، و علوم
ادب را بتمام از صرف و نحو و اشتقاق و مبانى، و علل و معانى، و لغت را فراگرفت، و
احاديث و اخبار و آثار بزرگان دين را بياموخت. و نزد پدر بزرگوار خويش بتحصيل علم
فقه و اصول، و اخذ حديث پرداخت.
و بگفته برخى نزد خال خود مقدمات منطق و حكمت را ياد گرفت، و بر حقايق
علوم طبيعى و الهى واقف گشت.
در خلال اين اوقات علوم رياضى را از حساب، و هندسه، و جبر، با دقت
تمام تحصيل كرد و سپس در ابتداى جوانى، براى تكميل معلومات خويش از مسقط الرأس خود
مشهد طوس به نيشابور رفت.
در نيشابور، آن زمان كه يكى از چهار شهر بزرگ خراسان، و مركز علوم
بود در محضر بسيارى از دانشمندان استفاده نمود، تا در اقسام علوم انگشتنما، و
سرآمد اقران خود گرديد.
برخى از اساتيد خواجه:
پس از استفاده از محضر پدر بزرگوارش در خدمت بسيارى از فقهآء و حكماى
زمان خود تلّمذ كرده است.
از جمله اساتيد وى: 1- فريد الدين داماد نيشابورى است كه از حكماى
عصر، و از شاگردان صدر الدين بن ناصر سرخسى است و صدر الدين از شاگردان افضل الدين
غيلانى و او شاگرد ابو العباس، لوكرى، صاحب كتاب «بيان الحق» است كه دربارهاش گفتهاند:
(انتشار علوم
حكمت در خراسان از او شد) و ابو العباس از شاگردان بهمنيار و او شاگرد حجة الحق
ابو على سينا است.
خواجه اشارات شيخ را، در محضر فريد الدين داماد، خوانده، و علوم
حكميه را در