مزيديه كه در آنوقت مجمع علماء شيعه و مركز فقهاء اماميه بود كرد
و بمجلس درس محقق اول[1]وارد شد و علما و
فقهاء آنجا همگى بحضورش رسيدند و محقق يكيك آنها بخواجه معرفى كرد و مرتبه علمى
كسانى را كه در آن مجلس حاضر بودند بيان نمود و خواجه پس از ديدار ايشان باردو
مراجعه كرد.
رصد مراغه
خواجه پس از بازگشت بمراغه كه پايتخت خان مغول بود از طرف هلاكو
مأمور به بستن رصد گرديد و فرمان شد در جائى كه شايسته باشد و براى رصد ستارگان
بكار آيد عمارتى درخور آن كار بنا كنند. خواجه براى محل رصد پشته بلندى را در شمال
شهر مراغه اختيار كرد و بر فراز آن بنياد رصدى عالى نهاد.
هلاكو علاوه بر مال بسيارى كه براى تهيه اسباب و آلات رصدخانه از
خزانه بخواجه طوسى داد اوقاف كل ممالك خويش را باختيار وى نهاد تا اعشار آنرا
گرفته صرف مخارج رصد نمايد، و خان برحسب درخواست خواجه جمعى از علماء رياضى و
دانشمندان و ماهران در علم نجوم را از اطراف بلاد بخواست تا در اين امر دستيار وى
باشند كه از جمله آنان مؤيد الدين بن برمك بن مبارك عرضى از دمشق[2]و نجم الدين
دبيران كاتبى از
[1]محقق اول جعفر بن حسن بن يحيى هذلى حلى ملقب به نجم الدين
و مكنى به ابو القاسم و معروف به محقق اول از فقهاء و بزرگان علماى شيعه اماميه
است او را تصانيف نافعه بسياريست كه از جمله كتاب «شرايعالاسلام» و «مختصرنافع» و كتاب «نكتالنهايه» است تولدش در سال 602 وفاتش
بقول صحيح در 676 بوده است.
[2]مؤيد الدين بن برمك بن مبارك عرضى دمشقى (منسوب به عرض بضم
عين نام قريهايست در دمشق) از مهندسان و علما و فلاسفه است. او ابتدا در-