اسم الکتاب : اسماعيليان و مغول و خواجه نصير الدين طوسي المؤلف : حسن امین الجزء : 1 صفحة : 341
امامان اسماعيلى به پايان رسيد و خلافت فاطميه به دست اولين خليفه
ظاهر فاطمى، عبد الله مهدى، آشكار گرديد.
آنچه گفته شد جريان كار ابن حوشب بود. اما على بن الفضل:
پيروزىهاى او هم كمتر از ابن حوشب نبود. او توانست مردم را گرد خود
جمع كند. او از پايگاهش در «جيشان»
و
«يافع» دعوت اسماعيلى را منتشر و آنرا تبليغ مىنمود تا
اينكه اوضاع براى او و ابن حوشب، تثبيت گرديد. اما ناگهان ميان آن دو اختلافى در
گرفت و ابن حوشب بر عليه دوست و يارش به مبارزه برخاست و به ابن الفضل نسبت داد كه
نه تنها از اسماعيليه بلكه از اسلام خارج شده است.
البته اينها گفتارهايى است كه نمىتوان به آن تمسك كرد. زيرا در هر
دوره و هر سرزمينى ديدهايم كه دشمنىها موجب شده است برخى، برخى ديگر را به اين
گونه اتهامها متهم كنند.
دكتر محمد جمال الدين سرور در كتابش تحت عنوان «النفوذ الفاطمى فى جزيرة العرب» ص 63، چاپ 1993 به نقل
از كتاب «اسرار الباطنية و اخبار القرامطة، ص 27- 28» مىنويسد:
«چون ابن حوشب معروف به منصور اليمن ديد كه دعوتش به
سوى مهدى مورد استقبال بسيارى از اهالى سرزمين يمن واقع شده است، به محمد حبيب و
فرزندش عبيد الله در سلميه همراه با ارسال اموال و هدايايى، نامهاى نوشت و آنها
را از سرزمينهايى كه فتح كرده است آگاه كرد.»
ملاحظه مىكنيم كه اين نويسنده خليفه نخستين فاطمى را عبيد الله
ناميد درحالىكه نام صحيح او، عبد الله است.
دكتر سرور همچنين مىنويسد:
«ضعف حكومت زياديه تأثير بسزايى در موقعيت دعوت
فاطميان در
اسم الکتاب : اسماعيليان و مغول و خواجه نصير الدين طوسي المؤلف : حسن امین الجزء : 1 صفحة : 341