و الا خدا مزد نيكوكاران ضايع نگذارد.

من كلام الحكماء و الدّعاة

(25) قيل لحكيم: كيف يحتال الانسان لئلّا يغضب؟ فقال:

ليكن ذاكرا فى كلّ وقت: انّه ليس يجب ان يخدم فقط بل و ان [يخدم، و انّه ليس يجب ان يحتمل بل و ان‌] يحتمل، و انّه ليس يجب ان يصبر عليه بل و ان يصبر هو ايضا من النّاس و ان يعلم:

انّ اللّه يراه دائما فانّه اذا فعل ذلك بحقائقها لم يغضب. ترجمه:

حكيمى را گفتند: چه حيلت كند[1] [انسان‌] تا خشم برو مستولى نشود؟ گفت:

بايد كه پيوسته بر خاطر او باشد كه: واجب نيست كه پيوسته خدمت او كنند[2] بلكه او را نيز خدمت بايد كرد، و واجب نيست كه همه كس طاعت او دارند بلكه او را نيز طاعتى ميبايد داشت، و واجب نيست كه پيوسته ازو تحمل كنند بلكه او را نيز تحمل بايد كرد، و واجب نيست كه بر بدخويى او صبر كنند بلكه او را نيز با ديگران صبر بايد كرد، و بايد داند كه پيوسته خدا او را مى‌بيند كه چون اين معانى بحقيقت نزديك او مقرر شود خشم نگيرد[3].

(26) بالمقدرة يمتحن النّاس و يعرف همّهم فمن كفّ اذاه‌

[1]اصل: كنند.

[2]اصل: كند.

[3]در مجموعه ورام (باب الغضب ص 110) و طهارة الاعراق (مقاله 7 ص 459) و السعادة و الاسعاد (ص 123 و 449) در هر يك درباره درمان اين درد دستورهاى جداگانه‌اى ديده ميشود.