اسم الکتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى المؤلف : شیرازی، احمد امین الجزء : 1 صفحة : 223
شده. احتراس بمعنى حفظ و حراست است.
مانند:
بروز
رزم گريزم نه از هراس عدوّ
بگاه
بزم دهم سيم و زر نه بهر هَوى
و مانند:
بنطق
آدمى بهتر است از دوابّ
دوابّ
از تو به گر نگوئى صواب
فالاوّل كقوله:
آنجا كه احتراس در وسط كلام بيآيد مانند قول «طرفة بن عبد»، «فسقى» ديارك غير
مفسدها ... فاعل «سقى» «صوب الربيع» است. «ديمة تهمى» عطف بر «صوب الربيع» است.
«تهمى» بمعنى «تسيل» است. «غير
مفسدها» منصوب است و حال از فاعل «سقى».
يعنى پس آب داد خانههاى ترا
فرودآمدن باران بهار. و باران طولانى كه جارى ميشود درحالتى كه غير فاسدكننده بود
آنها را.
شاهد بر جمله «غير مفسدها» است كه
بعد از جمله اول آمده و معنى خلاف مقصود را كه از جمله اول فهميده شده دفع مىكند.
زيرا بارانهاى طولانى و دانه درشت
گاهى سبب خرابكردن شهرها و خانهها است. «غير مفسدها» مىفهماند كه باران، بىضرر
و با منفعت بوده است.
و الثانى نحو: و
آنجا كه احتراس در آخر كلام بيآيد مانند «فَسَوْفَ يَأْتِي
اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ، أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ
أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ».
شاهد بر
«أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ» است كه بعد از جمله اول آمده و معنى
خلاف مقصود را كه از جمله اول فهميده شده دفع مىنمايد.
زيرا
«أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ» بمعنى خاضع بودن نسبت بمؤمنين است.
از اين جمله شايد كسى توهم نمايد كه
خضوع آنها بخاطر ضعف و
اسم الکتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى المؤلف : شیرازی، احمد امین الجزء : 1 صفحة : 223