كه آنجا از نظر معنى بمحذوف احتياج است و در اينجا احتياج نيست. ما چه متعلق را در نظر بگيريم يا نگيريم معنى فهميده ميشود.

و فقط بخاطر درست شدن قواعد نحو است كه متعلق را در تقدير ميگيريم.

و فضله على ما كان: جمله‌ «فِي الْقِصاصِ حَياةٌ» كه ايجاز بقصر دارد با جمله ديگرى از عرب كه در همين معنى آمده مقايسه مينمائيم و آن جمله «القتل انفى للقتل» است كه در زمان عرب جاهلى مرسوم بوده. يعنى كشتن قتل را بيشتر نفى مى‌كند. در اين كتاب هشت مزيّت را بيان كرده است.

بقلّة حروف ما: اولين مزيّت آيه مختصر بودن آن نسبت بكلام عرب است. «لكم» جزء قانون قصاص محسوب نميشود. حروف آيه با تنوين «حيوة» يازده و حروف «القتل انفى للقتل» 14 تا. در شمارش حروف ملفوظه را لحاظ كرديم نه حروف مكتوبه را.

و النّص على المطلوب: دومين ترجيح آيه اينست كه در معنى مقصود «حيات و زندگى» نصّ و صريح است ولى در قول عرب نصّ بمطلوب نشده.

و ما يفيد: سومين برترى آيه در اين است كه «حياة» نكره است و تنوين آن براى تعظيم است يعنى «حيوة عظيمه» منظور از حيات عظيم آن است كه حكم قصاص، عرب را از رسم جاهلى بازداشته زيرا آنان بخاطر قتل يك نفر جماعتى را مى‌كشتند. بنابراين اگر بنظر بيآوريم كه براى كشتن يك نفر 500 نفر كشته شود، با پياده شدن حكم قصاص 499 نفر زنده ميمانند. پس در حكم قصاص‌